Μήλο αρωματισμένο με σκόρδο

Κάθε βράδυ η μάνα μου μαγείρευε. Έχωνε τα χέρια της σε αλάτια, πιπέρια, μυρωδικά και χόρτα. Στα μισά του μαγειρέματος, όσο να πάρει μια βράση το φαΐ, έκανε διάλειμμα και μας έκοβε ένα φρούτο, συνήθως μήλο. Το έφερνε στο δωμάτιο, διακόπταμε διάβασμα ή παιχνίδι και το  μοιραζόμασταν. Όταν το έκοβε βιαστικά, σε κάποιο απ' τα κομμάτια του έμενε κάτι από τη φλούδα ή το τραχύ περίβλημα του κουκουτσιού. Δεν το άγγιζε καμιά μας. Εκείνο το μήλο είχε το άρωμα του φαγητού της επόμενης μέρας. Όσο και να 'πλενε τα χέρια της, άφηναν πάντοτε πάνω του τη γεύση τους. 
Ένα στραβοκομμένο μήλο με αψιά γεύση και φέρνει στη σάρκα του αναμνήσεις από κάθε σούρουπο της παιδικής μας ηλικίας. 

*** 

Αφίσες #11: Leszek Zebrowski - I

 Στόματα ερμητικά κλειστά...

Στις αφίσες του Leszek Zebrowski τα πρόσωπα ενώνονται με άλλα πρόσωπα, μοιράζονται μάτια, στόματα, μάγουλα. Eίναι κομμένα, ραμμένα, καρφωμένα ή δεμένα μεταξύ τους με κλωστές και σύρματα. 

Άλλοτε επιτίθενται το ένα στο άλλο, δαγκώνονται, μασούν πλευρές και κομμάτια του κοινού προσώπου τους, σαλιώνονται, γλείφουν δέρματα και πληγές. 

 























Κάποτε ενοχοποιούν ή παρακαλούν αυτόν που τις κοιτάζει. Μορφές με υπερμεγέθη μάτια, σφιχτά χείλη και σκαμμένα χαρακτηριστικά. 

Μετατρέπονται σε πουλιά...

Η μύτη τους γίνεται ράμφος, ένα σιδερένιο καύκαλο που τσιμπά...

 Κάτι φορές αυτοπυρπολούνται προκαλώντας εκρήξεις χρωμάτων και μελανούς λεκέδες...

 























Φορούν τη μάσκα ενός ζώου...

Μοιράζονται ανάμεσα στην ανθρώπινη και την καρικατούρα μιας ζωώδους φύσης. 

 





















 Χαμογελούν χωρίς να πείθουν, κοροϊδεύουν, σφαδάζουν. 

Μα πιο συχνά...

 























Κρατούν το στόμα τους κλειστό...

Και δακρύζουν. 

***

Νεοσύλλεκτη ανεμώνη

Αμέσως αρχίσαμε, οι νεοσύλλεκτοι, τις ασκήσεις. Εάν ο καιρός ήταν υποφερτός, οι ασκήσεις γίνονταν στο πεδίο ασκήσεων. Εκεί μας μάθαιναν πώς να κάνουμε επέλαση με εφ' όπλου λόγχη σουβλίζοντας ένα τσουβάλινο ομοίωμα εχθρού και ουρλιάζοντας πολεμόχαρα "ντο!". Εάν έβρεχε, η διδασκαλία γινόταν μέσα στο θάλαμο. Εάν ο καιρός ήταν καλός, βγαίναμε έξω, σε κάποιο μικρό οροπέδιο, μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, συντεταγμένοι κατά τριάδες και με τα όπλα μας. Εκεί καθόμασταν και μας έκαναν διάφορες διδασκαλίες, θεωρητικές και πρακτικές (πώς να συναρμολογούμε π.χ. το μπρεν). Επιπλέον κάναμε και διάφορες ασκήσεις. Η φύση της Κορίνθου ήταν απερίγραπτα ωραία και τα ξεμυτίσματα της άνοιξης με ξετρέλαιναν. Εκεί που καθόμασταν λ.χ. πάνω στα χόρτα κι ακούγαμε την πληκτική διδασκαλία που μας έκαναν τα διάφορα δεκανάκια, πρακολουθούσα στην άκρη της αρβύλας μου μια χαριτωμένη ανεμώνα, που την πρόσεχα στις εννιά το πρωί ως μπουμπούκι και στις δέκα είχε ανοίξει εντελώς και μου έδειχνε την ωραία καρδούλα της. Άλλο τόσο με συγκινούσαν και τα διάφορα ολοζώντανα και καταπράσινα αγκάθια, κυρίως η αρχαία άκανθα, που τα μεγάλα λογχωτά φύλλα της έμοιαζαν με της αγκινάρας και εξακτινώνονταν με τέλεια συμμετρία και ομορφιά. Αυτή την άκανθα δεν την είχα προσέξει ποτέ άλλοτε και τώρα την κοίταζα εκστατικός (την έβλεπα και καταλάβαινα τι θα πει ρυθμός) ενώ μερικοί με κορόιδευαν που την είχα κάνει ψώνιο με τα αγκάθια. 

***

Ντίνος Χριστιανόπουλος, Εγώ, φαντάρος χακί... Αναμνήσεις από τη στρατιωτική μου θητεία, Εκδόσεις Μπιλιέτο, Παιανία 2014. 

Εικόνες για να μη φοβάσαι

Τέσσερις εικονογράφοι ζωγραφίζουν τον φόβο...

John Klassen

Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα υπέροχο εικονογραφημένο του John Klassen για τη φιλία που αναπτύσσει ένα μικρό αγόρι με το σκοτάδι που κατοικεί στο υπόγειο του σπιτιού του. Το σκοτάδι είναι πάντα εκεί και το αγόρι, για να πάψει να το φοβάται, αποφασίζει να του μιλήσει. Γνωρίζονται οι δυο τους συνομιλώντας τα βράδια, μέχρι που μεταξύ τους αναπτύσσεται μια όμορφη σχέση. Ο μικρός παύει να νιώθει μόνος στο σπίτι, αφού το σκοτάδι έρχεται κάθε βράδυ και του κρατά συντροφιά.

 

Deep Dark Fears
 
Λογιών λογιών φόβοι που ταλανίζουν μικρούς και μεγάλους απεικονίζονται και στο κόμικ Deep dark fears: Ένα τέρας υπάρχει κάτω από το κρεβάτι, ένα τεράστιο ψάρι ξεπηδά μέσα από την μπανιέρα, το φως του κινητού γίνεται απειλητικό -πολύ πιθανά όλα αυτά όταν είσαι μόνος τη νύχτα.

Τι γίνεται όταν το σκοτάδι που φοβάσαι είναι η γειτονιά ή το σχολείο;

Ani Castillo

Ο σχολικός εκφοβισμός δεν είναι αστείο πράγμα. Είναι φαινόμενο πολύ σοβαρό, κάνει την εμφάνισή του σε τρυφερές ηλικίες και μπορεί να οδηγήσει παιδιά στην απομόνωση, να γεννήσει άγχη ή να προκαλέσει σοβαρές ψυχικές νόσους, όπως η κατάθλιψη. 

Πολύ συχνά μιλάμε για την αρνητική επίδραση της εικόνας στη ζωή των μαθητών. Αναφερόμαστε στην "εποχή της εικόνας"  λες και η εικόνα είναι κάτι φύσει κακό. Καταδικάζουμε τη δύναμη που ασκεί σε όλους μας ως αρνητική, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν το εικονογραφημένο βιβλίο δεύτερης κατηγορίας ή είδος που απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε παιδιά, και μάλιστα της προσχολικής ηλικίας.

Το εικονογραφημένο έχει μεγάλη ιστορία και μπορεί να ανοίξει στον έφηβο νέους ορίζοντες. Η εικόνα, είτε τη δημιουργείς και ζωγραφίζεις, είτε προσπαθείς να την αποκρυπτογραφήσεις μέσα από την παρατήρηση, μπορεί να λειτουργήσει σε πολλές περιπτώσεις θεραπευτικά.

Ani Castillo

Ani Castillo

Η Ani Castillo, Μεξικάνα εικονογράφος, αισθανόταν πολλές φορές άβολα στο σχολείο λόγω του ύψους της, ενώ δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στην κοινωνία του Καναδά όπου ζει, γιατί δεν γνώριζε τόσο καλά Αγγλικά.

Εκμυστηρεύτηκε σε συνέντευξη που έδωσε στο ιστολόγιο πως οι εικόνες τής έσωσαν τη ζωή. Στα "θεραπευτικά προγράμματα διαχείρισης του στρες" που παρακολουθούσε, τη συμβούλεψαν να αρχίσει να ζωγραφίζει αυτά που νιώθει. Μ' αυτόν τον τρόπο μπόρεσε να συνειδητοποιήσει πως τα συναισθήματα κυριεύουν πολλές φορές ένα κομμάτι του εαυτού μας, αλλά δεν ταυτιζόμαστε μ' αυτά. Τα συναισθήματα είναι αυτό που νιώθουμε, όχι αυτό που είμαστε. Ζωγραφίζοντάς τα, συμφιλιωνόμαστε μαζί τους, τα καλοδεχόμαστε ή τα ξορκίζουμε.

Gemma Correll
 

H Gemma Correll είναι νεαρή Βρετανίδα που επίσης μετέτρεψε το άγχος της κατάθλιψης σε μια σειρά ξεκαρδιστικών κόμικς. Στις εικόνες της πραγματεύεται κι εκείνη θέματα όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, η διαφορετικότητα, η δυσκολία προσαρμογής στο κοινωνικό περιβάλλον ή η συμφιλίωση με τον εαυτό και το σώμα. Πολλές φορές διακωμωδεί τα στερεότυπα που αφορούν τα φύλα και τους κοινωνικούς ρόλους ή τον τρόπο με τον οποίο προβάλλεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης η γυναίκα. 

 

Πάμπολλα κόμικς, graphic novels, εικονογραφημένα βιβλία και animation πραγματεύονται θέματα όπως η ενδοσχολική βία, η κατάθλιψη, η δυσκολία στη διαχείριση των συναισθημάτων, οι φόβοι. Πολλά έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά. Το κόμικ μπορεί να γεννήσει την αγάπη για το διάβασμα σε παιδιά που το βρίσκουν απωθητικό, που χρειάζεται να επιστρατεύσουν πολλές δυνάμεις για να προσπελάσουν ένα πυκνογραμμένο κείμενο και η ανάγωση τους φαίνεται γολγοθάς.  

Μια εικόνα μπορεί να δώσει απαντήσεις που δεν βρίσκουμε σε δεκάδες γραμμένες σελίδες. Τα εικονογραφημένα είναι καλές συντροφιές. Ανοίγουν κόσμους. Κι αν δεν απαντούν, τουλάχιστον παρηγορούν πως στο αδιέξοδο δεν είσαι μόνος.

*** 

Το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη: Lieke van der Vorst

H Lieke είναι μια νέα εικονογράφος με βαθιά περιβαλλοντική συνείδηση. Το 2011 ίδρυσε τον ιστότοπο Liekeland, για να μοιράζεται τα εικονογραφικά της πρότζεκτ. Ονειρεύεται έναν κόσμο όπου άνθρωποι και ζώα θα συνυπάρχουν ειρηνικά και προσπαθεί να υπηρετήσει με τη ζωή την ουτοπία της.

 

Θα ήθελες να μας πεις λίγα πράγματα για τη ζωή σου; Πότε ξεκίνησες να ζωγραφίζεις; Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με την εικονογράφηση; 

Γεννήθηκα το 1989 σε ένα χωριό της Νότιας Ολλανδίας, το Kaatsheuvel. Έμενα εκεί μαζί με τους γονείς μου και τον σκύλο μας. Μετακόμισα σε μια μεγαλύτερη πόλη για να σπουδάσω σχέδιο και γραφιστική. Αφού αποφοίτησα, πήγα στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου ειδικεύτηκα στην εικονογράφηση. Άρχισα να σχεδιάζω από μικρή, κάνοντας ζωγραφιές για τους γονείς μου και την οικογένειά μου, και είχα πολλά εικονογραφημένα βιβλία.

Με τι είδους εικονογραφήσεις έχεις ασχοληθεί; Θα ήθελες να μοιραστείς κάποια ξεχωριστή εμπειρία σου στην εικονογράφηση ενός βιβλίου; 

Δεν έχω ασχοληθεί ποτέ με εξώφυλλα και εικονογράφηση βιβλίων.  Οι εικόνες που ζωγράφιζα μικρή ήταν πάντοτε εμπνευσμένες από πράγματα που έβλεπα: πολλές παλιές φωτογραφίες των παππούδων μου, φωτογραφίες από τον γάμο των γονιών μου, τον κήπο μας, τέτοια πράγματα. Βέβαια, ήταν πολύ παιδικές. Εξακολουθώ να ζωγραφίζω πράγματα από το περιβάλλον μου, εμπλουτισμένα με ένα όραμα, μια ιστορία που θα ήθελα να αφηγηθώ. 

Υπάρχει κάποιο κείμενο, βιβλίο, παραμύθι, τραγούδι που θα ήθελες να εικονογραφήσεις και δεν το έχεις κάνει ακόμη; 
Να πω την αλήθεια, όχι. Αλλά θα το σκεφτώ.

Τι υλικά χρησιμοποιείς συνήθως; 
Χρησιμοποιώ στιλό, ξυλομπογιές και κηρομπογιές.

Υπάρχει κάποια στιγμή της ημέρας που προτιμάς να εργάζεσαι; Ζωγραφίζεις πάντα στο σπίτι; 

Το σπίτι μου είναι στο παλιό κέντρο του Eindhoven, μια κάπως μεγαλύτερη πόλη στον νότο της Ολλανδίας. Στην άλλη πλευρά της πόλης, μισή ώρα με το ποδήλατο, έχω το ατελιέ μου, στην  αίθουσα ενός παλιού σχολικού κτιρίου. Μου αρέσει να δουλεύω από το πρωί μέχρι τις εφτά το απόγευμα. Μετά πηγαίνω σπίτι, χαλαρώνω, μαγειρεύω και βλέπω τους φίλους μου. 

Τι υπάρχει στο γραφείο σου αυτή τη στιγμή; 

Ένα μεγάλο φλιτζάνι τσάι, ένα ποτήρι νερό, ένα χαρτί με σχέδια και ιδέες για την επόμενη δουλειά, ο υπολογιστής, το τηλέφωνό μου, το στιλό μου και ένα σημειωματάριο. 

Ετοιμάζεις κάτι αυτόν τον καιρό; 

Αυτή τη στιγμή έχω περίπου 100.000 ακόλουθους στο Instagram, για τους οποίους φτιάχνω κάτι σαν ευχαριστήριο δώρο. Επίσης, εικονογραφώ κάποιες στάσεις της γιόγκα για ένα γερμανικό περιοδικό και κάνω τα σκίτσα για το προηγούμενο ταξίδι μου, που κράτησε μισό χρόνο. 

Η εικονογράφηση είναι για σένα επάγγελμα ή χόμπι; Στη χώρα σου υπάρχει δυνατότητα βιοπορισμού από την εικονογράφηση; 

Ασχολούμαι με την εικονογράφηση πέντε ή έξι μέρες τη βδομάδα, εδώ και επτά χρόνια. Οπότε ναι, είναι επάγγελμα και υπάρχει η δυνατότητα να ζήσει κανείς απ' αυτό. 

Από ποιους εικονογράφους (κλασικούς ή σύγχρονους) έχεις εμπνευστεί; 

Η Sandra Juto υπήρξε για μένα μεγάλη έμπνευση όταν πρωτοξεκίνησα. Όχι μόνο για τις εικονογραφήσεις της, αλλά και για τον τρόπο που πρόβαλλε τη ζωή της μέσα από το ιστολόγιό της. Μου άρεσε πολύ να την παρακολουθώ.

Πες μας κάτι για το "Liekeland".
Είναι μια σελίδα στο διαδίκτυο όπου μοιράζομαι τις εικονογραφήσεις μου. 

Η εικόνα διαμορφώνει τη φαντασία. Όταν ζωγραφίζεις, σκέφτεσαι ότι οι εικόνες θα ζωντανέψουν στη φαντασία των παιδιών;  
Θα ήταν πολύ όμορφο, αλλά δεν το σκέφτομαι όταν ζωγραφίζω. 

Τι σχέση έχει ένας εικονογράφος με την παιδικότητα; Πόσο καθορίζουν τη δουλειά του οι παιδικές του αναμνήσεις;   

Νομίζω πως τα παιδικά μου χρόνια πράγματι καθόρισαν τη ζωγραφική μου, όπως επίσης και η ματιά μου, ο τρόπος που παρατηρούσα τον κόσμο, τα ζώα, τη φύση. Αυτό με επηρέασε σημαντικά και ως εικονογράφο και ως άνθρωπο. Με καθόρισαν και όσα μου δίδαξαν οι γονείς μου, τα Σαββατοκύριακα που μαγειρεύαμε μαζί με τον μπαμπά μου, οι επισκέψεις σε μουσεία και σε μικρά μαγαζάκια με αντικείμενα τέχνης. Όταν ήμουν μικρή, μου άρεσε πολύ να παίζω πιάνο και να πηγαίνουμε σε παραλίες και δάση με τον σκύλο μας. 

Εμπνέεσαι από τη ρουτίνα σου; Πώς θα όριζες την ευτυχία; 

Εμπνέομαι από πολλά μικρά πράγματα, και από τη ρουτίνα μου φυσικά: να φτιάχνω πρωινό, να πηγαίνω στο σούπερ μάρκετ, να κάνω ποδήλατο στη λιακάδα. Τώρα πλησιάζει η άνοιξη, ο καιρός γίνεται πιο γλυκός και είμαι πολύ χαρούμενη αυτή την εποχή του χρόνου. Επίσης, με εμπνέουν πολύ οι ιστορίες που μου αφηγούνται οι φίλοι μου τα απογεύματα που περνούν για τσάι, τα φυτά μου, που προσπαθώ να τα διατηρώ ζωντανά. 

Τα έργα σου θυμίζουν μια ευχάριστη και ειρηνική εκδοχή της "Φάρμας των ζώων". Στις εικόνες σου τα ζώα πολύ συχνά αντικαθιστούν τους ανθρώπους. Οδηγούν, μαγειρεύουν, πίνουν το καφεδάκι τους, έχουν μικρά μαγαζάκια. Αυτές οι εικόνες αποτελούν μέρος αυτού που ονειρεύεσαι για τον κόσμο; Πώς θα μπορούσαμε να συνυπάρξουμε στη φύση;

Θα ήταν υπέροχο αν ο άνθρωπος έπαυε να κυριαρχεί στα ζώα. Αν μπορούσε να συνυπάρξει με τα ζώα, να μην τα πληγώνει, να μην τα κλείνει σε κλουβιά. 

Έχεις μια φανερή προτίμηση στις αρκούδες. Πώς κι έτσι; Για ποιον λόγο τις ξεχωρίζεις; 

Να πω την αλήθεια, δεν έχω ιδέα. Έκανα μια μικρή έρευνα όταν ήμουν στη σχολή, αλλά δεν κατέληξα στο γιατί τις αγαπώ τόσο πολύ. Νομίζω πως είναι πολύ όμορφες, πελώριες και έχουν ανθρώπινες εκφράσεις. 

***

Για οποιαδήποτε πληροφορία σχετικά με την Lieke van der Vorst ρίξτε μια ματιά εδώ.