Τα "Πορφυρά πανιά" του Αλεξάντρ Γκριν σε 7 εικόνες.

Για έργα που είναι γεμάτα εικόνες, μόνο με εικόνες μπορεί να μιλήσει κανείς. Ένα τέτοιο έργο είναι και τα "Πορφυρά πανιά" του Αλεξάντρ Γκριν. Ο Λόγκρεν είναι ναυτικός. Ζει με τη γυναίκα του στη φανταστική Καπέρνα. Κάθε φορά που επιστρέφει από ταξίδι, η Μαίρη τον βλέπει από μακριά και τρέχει μ' ανοιχτά τα χέρια και κομμένη την ανάσα από το κατώφλι του σπιτιού τους προς το μέρος του. Πρώτη εικόνα.

Μετά από ένα ταξίδι αυτό δε συνέβη. Η Μαίρη δε ζει πια. Ο Λόγκρεν μένει μόνος με την κόρη του, την Ασσόλ. Κανείς δε βοήθησε τη Μαίρη όσο ήταν άρρωστη, και δεν είχε χρήματα ούτε για ψίχουλα. Ο Μέννερς, ο μπακάλης, ευχαρίστως θα τη βοηθούσε αν του χάριζε τον έρωτά της... Έτσι, η Μαίρη έμεινε αβοήθητη και ο Λόγκρεν μόνος. Ο κόσμος είναι κακός στην Καπέρνα. Οι άνθρωποι είναι σκληροί με την Ασσόλ.

Το κορίτσι μεγάλωνε χωρίς φίλους. Τα περίπου τριάντα παιδιά της ηλικίας της που ζούσαν στην Καπέρνα είχαν εμποτιστεί, όπως ποτίζει το νερό το σφουγγάρι, με τους σκληρούς κανόνες των οικογενειών τους. [...] Επιπλέον, η απομονωμένη ζωή του Λόγκρεν έδωσε τροφή στα υστερικά κουτσομπολιά. 

Όταν όμως ο Μέννερς θα παρασυρθεί από τα κύματα του ωκεανού και τους ανέμους στην προσπάθειά του να δέσει τη βάρκα του, ο Λόγκρεν δε θα δοκιμάσει να τον σώσει. Θα τον κοιτάζει να πνίγεται καπνίζοντας το τσιμπούκι του. Δεύτερη εικόνα.
  

Ο Λόγκρεν δε θα ξαναμπαρκάρει. Ζει με την κόρη του και βγάζει τα προς το ζην φτιάχνοντας μικρά ξύλινα καράβια και πουλώντας τα σε παιχνιδάδικα της πόλης.

Μια μέρα που η μικρή Ασσόλ ξεκινά για την πόλη να πουλήσει την πραμάτεια του πατέρα της, κοντοστέκεται, κοιτάζει τα παιχνίδια που 'χει στο σάκο της και βλέπει μια ολοκαίνουργια μικρή θαλαμηγό, στολισμένη με πορφυρά, μεταξωτά πανιά. Βάζει το πλοιάριο στην όχθη του ποταμού, για να παίξει, το ρεύμα το παρασύρει κι εκείνη χώνεται βαθιά μέσα στο δάσος κυνηγώντας το. Εκεί θα συναντήσει τον Εγκλ, έναν παράξενο συλλογέα παραμυθιών, που θα της αποκαλύψει πως κάποια μέρα ένας πρίγκιπας θα έρθει να την πάρει μ' ενα τέτοιο καράβι, στολισμένο με πορφυρά μεταξωτά πανιά. Τρίτη εικόνα.

Η προφητεία του σημαδεύει τη ζωή της Ασσόλ. Ο λόγος στα "Πορφυρά πανιά" είναι παντοδύναμος. Η δύναμή του αγγίζει αυτήν της σιωπής.

Ο πρίγκιπας είναι ο ευγενικής καταγωγής Γκρέυ, που αφήνει τα πάντα για να γίνει ναυτικός, για τον οποίο επίσης διατυπώνεται μια προφητεία. Στο κελάρι του σπιτιού του, πάνω στο βαρέλι με το πιο εκλεκτό κρασί υπάρχει στα λατινικά η επιγραφή: "θα με πιει ο Γκρέυ όταν θα είναι στον παράδεισο". Τέταρτη εικόνα. 

Ο παράδεισος δεν είναι άλλος από τον έρωτα. Και τον έρωτα θα τον βρει στο βλέμμα της μικρής Ασσόλ. Μ΄ένα μαγικό τρόπο τα στοιχεία της φύσης θα τη βοηθήσουν να καταλάβει ότι η προφητεία βαίνει προς την πραγμάτωσή της, ότι ο πρίγκιπας είναι κοντά, κι αυτό που μέχρι τότε έριχνε μια βαριά σκιά στη ζωή της κι έκανε τον κόσμο να την αποκαλεί "σαλπαρισμένη" θα της χαρίσει την ευτυχία. 

Η Ασσόλ γνώρισε την αγάπη γιατί είχε αγάπη μέσα της. Αγάπη για τον κόσμο, τα φυτά, τα λουλούδια, τη ζωή: 
Όσο εκείνη ράβει, ας τη δούμε από λίγο πιο κοντά, μέσα της. Μέσα της, λοιπόν, υπάρχουν δυο κοπέλες, δυο Ασσόλ μπερδεμένες σε μια υπέροχη αταξία. Η μια είναι η κόρη του ναυτικού, του χειροτέχνη που κατασκευάζει παιχνίδια, η άλλη είναι ένα ζωντανό ποίημα, με όλα τα θαύματα των παρηχήσεων και των εικόνων του, με μια μυστήρια γειτνίαση λέξεων, στην αλληλεπίδραση του φωτός και της σκιάς, καθώς το ένα χύνεται πάνω στο άλλο.

Στο δάσος, αυτό τον αρχετυπικό χώρο, η Ασσόλ θα μάθει τι θα της χαρίσει η ζωή. Και πάλι στην αγκαλιά της φύσης, στην καρδιά του λιβαδιού θα δει πέρα στη θάλασσα να ξεπροβάλλει για πρώτη φορά το καράβι του Γκρέυ. Ένα σκυλάκι, ένας χορός από σκαθάρια, αρουραίους, αγιοκλήματα, λεπτοκαρυές, καστανιές θα της μιλήσουν στη γλώσσα που μόνο αυτά κι εκείνη γνωρίζουν και υπό το ήχο της μαγικής μουσικής της φύσης, θα την οδηγήσουν ως εκεί.   Πέμπτη εικόνα.

Κι ο Γκρέυ όλες εκείνες τις μέρες ετοιμάζεται για να υποδεχθεί την καλή του. Εκείνη που η μοίρα τού έχει ορίσει: 
Γενικά, όλες αυτές τις μέρες ζούσε στο μακάριο ύψος ενός πνευματικού οράματος, από το οποίο μπορούσε σαφώς να αντιληφθεί όλους του υπαινιγμούς και τα νεύματα της πραγματικότητας.

Τέλος, ο αφηγητής απομακρύνει τον Λόγκρεν, για να προτετοιμάσει το έδαφος για τη συνάντηση των δύο νέων και την τόσο αναμενόμενη σκηνή της αναγνώρισης. Η αφήγηση της προφητείας μετατρέπεται σε πραγματικότητα. Ο Γκρέυ έχει επιλέξει τους μουσικούς του, έχει επιλέξει το πορφυρό μεταξωτό ύφασμα που θα στολίσει το καράβι του. Η Ασσόλ είναι μόνη στο σπίτι. Διαβάζει το βιβλίο της, τη στιγμή που το καράβι με τα πορφυρά πανιά μπαίνει στο λιμάνι της Καπέρνας. Το σκαθάρι που τη συντροφεύει στέκεται στη λέξη "κοίτα" του βιβλίου της. Υψώνει το βλέμμα και η προφητεία εκπληρώνεται. Έκτη εικόνα.

Μέχρι η Ασσόλ να φτάσει στο λιμάνι και να μπει στο καράβι της ενηλικίωσής της, ο αναγνώστης δεν μπορεί να πιστέψει πως αυτό το υπέροχο παραμύθι είναι αληθινό. Πως η ιστορία έχει το τέλος που της αξίζει. Πως η αγάπη ξεπερνά όλα τα εμπόδια. Αυτή είναι η έβδομη εικόνα. Εφτά κεφάλαια, εφτά χρόνια από τη ζωή των δύο νέων.

Πηγαίνω σ' αυτήν που με περιμένει και μπορεί να περιμένει μόνο εμένα, ενώ εγώ δε θέλω καμία άλλη παρά μόνον αυτή, κου τούτο ίσως επειδή, χάρη σ' αυτή συνειδητοποίησα μιαν απλή αλήθεια, ότι τα λεγόμενα θαύματα πρέπει εμείς οι ίδιοι να τα πραγματοποιούμε.

Τα "Πορφυρά πανιά" δεν είναι παραμύθι. Το μαγικό δεν προκύπτει ούτε από το στοιχείο του φανταστικού, του εξωπραγματικού, ούτε από τη δράση ή όσα την εμποδίζουν να προχωρήσει. Προκύπτει από την  ψυχοσύνθεση των ίδιων των χαρακτήρων.  Ο Αλεξάντρ Γκριν πίστευε πως ο άνθρωπος θα μπορούσε, αν ήθελε, να πετάξει. Οι ήρωές του το κατορθώνουν. 

Τα αποσπάσματα είναι από το βιβλίο: Αλεξάντρ Γκριν, Τα προφυρά πανιά (μτφρ. Ιοκάστη Καμμένου), Κίχλη 2013
Οι εικόνες της ανάρτησης είναι έργα του Quint Buchholz