Περί λογοτεχνίας και άλλων δαιμονίων: Ryszard Kaja

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Ryszard Kaja. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2019

Ofrenda

Είναι η μέρα που πέθανε η μαμά, στην Καλιφόρνια. Η αδερφή μου η Σάλι ήταν εδώ, στην Πόλη του Μεξικού, όπου και ζει. Εκείνη και τα παιδιά της έκαναν μια ofrenda για τη μητέρα μας.

Έχει πλάκα να κάνεις ofrendas. Προσφορές στους νεκρούς. Τις φτιάχνεις όσο πιο όμορφες μπορείς. Να πέφτουν σαν καταρράκτες, ολόλαμπρες συνθέσεις με κατιφέδες και βελούδινα πορφυρά ανθάκια ενός λουλουδιού που μοιάζει με μυαλό ανθρώπου, με μικροσκοπικά ματσάκια αμάραντου. Η βασική ιδέα για τον θάνατο εδώ είναι να τον κάνεις όμορφο και εορταστικό. Ηδυπαθείς αιμάσσοντες Χριστοί, η κομψότητα, η υπέρτατα ωραία φονικότητα των ταυρομαχιών, περίτεχνα σκαλισμένοι τάφοι και πλάκες για τα μνήματα.

Στα ofrendas τοποθετείς οτιδήποτε μπορεί να επιθυμήσει ο νεκρός. Καπνό, φωτογραφίες της οικογένειάς του, μάνγκο, λαχνούς, τεκίλα, καρτ ποστάλ από τη Ρώμη. Ξίφη, κεριά και καφέ. Κρανία με τα ονόματα των φίλων χαραγμένα πάνω τους. Ζαχαρένιους, φαγώσιμους σκελετούς.

Στην οfrenda της μητέρας μας, τα παιδιά της αδερφής μου είχαν τοποθετήσει δεκάδες κουκλίτσες της Κουκ Κλουξ Κλαν. Τα μισούσε επειδή ήταν παιδιά Μεξικανού. Η ofrenda της είχε σοκολάτες, ουίσκι Jack Daniel’s, αστυνομικά μυθιστορήματα και πολλά, πολλά δολάρια σε χαρτονομίσματα. Υπνωτικά χαπάκια και πιστόλια και μαχαίρια, αφού πάντοτε προσπαθούσε να σκοτώσει τον εαυτό της. Όχι θηλιές... έλεγε ότι δεν μπορούσε να καταλάβει την τεχνική που προϋποθέτει ένας απαγχονισμός.

***

[1] Lucia Berlin, Οδηγίες για οικιακές βοηθούς (μτφρ: Κατερίνα Σχινά), Στερέωμα, Αθήνα 2019.

[2] Η αφίσα που συνοδεύει την ανάρτηση είναι του Πολωνού Ryszard Kaja. Δυο αφιερώματα στον καλλιτέχνη εδώ και εδώ.

Τετάρτη 17 Ιανουαρίου 2018

Αφίσες #12: Ryszard Kaja - Polska

Κάθε φορά που πλησιάζει το καλοκαίρι -τώρα δεν πλησιάζει, αλλά δεν πειράζει- αρχίζουν στην τηλεόραση οι διαφημίσεις για παγωτά, αντιηλιακά, αντικουνουπικά. Αρχίζουν επίσης οι διαφημιστικές καμπάνιες του Υπουργείου Τουρισμού.

Πάντα τα ίδια τοπία: ηλιοβασίλεμα στη Σαντορίνη, κρητικοπαλίκαρα να χορεύουν πεντοζάλη, χταποδάκια να κρέμονται πάνω από παρτίδες τάβλι, στην καλύτερη περίπτωση μια γιαγιούλα να ξεφουρνίζει ή να κερνά δυο νέους λίγα σύκα. Έχουμε την ομορφότερη χώρα του κόσμου, είμαστε φιλόξενοι και φιλότιμοι.

Όλα αυτα έχουνε μια δόση αληθείας, αλλά δεν έχουνε καμία δόση πρωτοτυπίας. H Πολωνία ανέθεσε την εικόνα της χώρας προς τα έξω στον Ryszard Kaja -έναν σπουδαίο καλλιτέχνη που έχει εντρυφήσει στην τέχνη της αφίσας. Και την έβγαλε ασπροπρόσωπη.

Ο Kaja πρόβαλε στις αφίσες του κάθε μέρος και γωνιά της χώρας του: τις βιομηχανικές πόλεις και τα εργοστάσια να καπνίζουν στο Κατοβίτσε, τα ναυπηγία στο Γκντανσκ, τα όμορφα πολωνικά κεραμικά σερβίτσια, τον δράκο του κάστρου της Κρακοβίας, μύθους και θρύλους, φυτά και ζωάκια.

Με τον ίδιο τρόπο που στη μουσική σκηνή νέα συγκροτήματα φλερτάρουν με φρεσκάδα την παράδοση προτείνοντας ευφάνταστες διασκευές, θα ήταν ωραία ιδέα ένας νέος σχεδιαστής, γελοιογράφος ή κομίστας να εμπνευστεί από τις μουσικές, λογοτεχνικές, ιστορικές, γαστρονομικές παραδόσεις και να προτείνει μια νέα σειρά από εικόνες.

Πλάι στα νησιά των Kυκλάδων, τον βράχο της Ακρόπολης και το αστέρι της Βεργίνας, γιατί να μη δούμε εικόνες από το Πέραμα ή το Λαύριο, φουγάρα που σιώπησαν, λαϊκές αγορές και παζάρια, αλλοτινές λουτροπόλεις, μονοπάτια στα βουνά, παλιές εθνικές οδούς να διασχίζουν άγνωστα χωριά, γεράνια στα παράθυρα και κεντήματα που αχνοφαίνονται πίσω από κουρτίνες, πολυκατοικίες του μοντερνισμού στην Αθήνα και πετρόκτιστα χυτά σπίτια στην εξοχή, χαμομήλια, σουσουράδες, μανιτάρια που ξεφυτρώνουν απ' την υγρασία των δέντρων, εξώφυλλα βιβλίων, εικονογραφημένους στίχους τραγουδιών, θρύλους ζωντανεμένους με φαντασία...