Τρίτη 1 Ιουλίου 2014

Μια βιβλιοθήκη πεθαίνει στο Λαύριο

  

Πάντοτε φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης.
Χόρχε Λουί Μπόρχες 

Εν έτει 2000, το Υπουργείο Παιδείας αποφάσισε να στηρίξει ένα νέο θεσμό στην εκπαίδευση: τις σχολικές βιβλιοθήκες. Όχι ότι δεν υπήρχαν σχολικές βιβλιοθήκες μέχρι τότε. Υπήρχαν, αλλά υπολειτουργούσαν ή λειτουργούσαν στοιχειωδώς, και πάντοτε εθελοντικά, χάρη σε μεμονωμένες πρωτοβουλίες ρομαντικών εκπαιδευτικών. Τα βιβλία συνήθως τα χάριζαν μαθητές και γονείς στο τέλος της σχολικής χρονιάς και κάπως έτσι κουτσά στραβά εμπλουτιζόταν η βιβλιοθήκη. Σε ελάχιστες περιπτώσεις γίνονταν και δωρεές από Δήμους ή από τράπεζες και άλλους φορείς. Εκπαιδευτικοί που είχαν λίγες γνώσεις βιβλιοθηκονομίας τις οργάνωναν όπως μπορούσαν και οι μαθητές δανείζονταν βιβλία στα διαλείμματα. 

Αυτά μέχρι το 2000. Εκείνη τη χρονιά, δημιουργήθηκαν στην Ελλάδα οι "500 Σχολικές Βιβλιοθήκες ΕΠΕΑΕΚ". Τα κριτήρια ήταν τα εξής: ελεύθερος χώρος συγκεκριμένων τετραγωνικών μέτρων σε κάθε σχολείο -δηλαδή μια ευρύχωρη αίθουσα που θα μπορούσε να στεγάσει τη βιβλιοθήκη-,  ένας εκπαιδευτικός, συνήθως φιλόλογος, αλλά όχι απαραίτητα, που θα επιμορφωνόταν κατάλληλα, θα έπαιρνε την αντίστοιχη απόσπαση και θα απασχολούνταν όλο το ωράριό του εκεί, και ένας διευθυντής με όραμα, που θα είχε όλη την καλή διάθεση να στηρίξει την προσπάθεια. Όπου πληρούνταν οι προϋποθέσεις αυτές έγινε η βιβλιοθήκη, και το πρόγραμμα δώρισε έναν ικανοποιητικό αριθμό βιβλίων. 

Και εδώ υπάρχει μια ιδιαιτερότητα. Τα βιβλία δεν ήταν αυτά που συνήθως έβρισκε κανείς σε μια σχολική βιβλιοθήκη, δηλαδή παιδικά και εφηβικά μυθιστορήματα μόνο. Περιλάμβανε τίτλους σε κατηγορίες όπως: ξενόγλωσση και ελληνική λογοτεχνία (μυθιστόρημα και διήγημα), ξενόγλωσση και ελληνική ποίηση, ιστορία, γλωσσολογία, λαογραφία, ιστορία και θεωρία της λογοτεχνίας, τέχνη κ.ά. Επίσης, τα βιβλία δεν απευθύνονταν μόνο στους μαθητές, αλλά και στους εκπαιδευτικούς. 

Ο εκπαιδευτικός που απασχολούνταν στη βιβλιοθήκη δεν ήταν ένας απλός υπάλληλος που συμπλήρωνε το βιβλίο δανεισμού και φρόντιζε ώστε τα παιδιά να επιστρέψουν τα βιβλία μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους. Κάθε άλλο. Σ' αυτές τις βιβλιοθήκες οι εκπαιδευτικοί βοηθούσαν και κατηύθυναν τους μαθητές στις ερευνητικές τους εργασίες, οργάνωναν πολιτιστικά προγράμματα, καλούσαν συγγραφείς να μιλήσουν με τα παιδιά για το έργο τους, έκαναν προβολές για το μάθημα της ιστορίας, παράγγελναν μουσειοκατασκευές και τις παρουσίαζαν, και πολλά πολλά άλλα. 

Οι στόχοι του προγράμματος διατυπώθηκαν επίσημα από το Υπουργείο ως εξής:
  
Το έργο, άμεσα, απευθύνεται σε μαθητές και καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Έμμεσα όμως ωφελεί και την ευρύτερη κοινότητα στην οποία εντάσσεται η σχολική βιβλιοθήκη. Με τον θεσμό των σχολικών βιβλιοθηκών στηρίζεται η παιδεία και ενισχύεται η εκπαίδευση με καινοτόμο τρόπο για τα ελληνικά δεδομένα, πέρα από το πλαίσιο της παραδοσιακής διδασκαλίας.
Το άτομο ενθαρρύνεται ώστε να μην μένει μόνο στα παραδοσιακά εγχειρίδια αλλά να αναζητάει την πληροφορία και σε άλλες πηγές. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην σύγχρονη κοινωνία της γνώσης και της πληροφορίας να εξοικειώνονται οι μαθητές με την πληροφοριακή διαδικασία σε όλες τις φάσεις της καθημερινής τους ζωής και όχι μόνο στα πλαίσια της εκπαίδευσης.

Προοδευτικά, η σχολική βιβλιοθήκη εξελίσσεται σε σημαντικό κομμάτι της νέας εκπαιδευτικής πραγματικότητας, ξεφεύγοντας από την παραδοσιακή λειτουργία της δανειστικής σχολικής βιβλιοθήκης και παίρνοντας έναν νέο, σημαντικό ρόλο, συμπληρωματικό και ενισχυτικό της διδασκαλίας μέσα στην τάξη.


Τέτοιες βιβλιοθήκες υπήρχαν διασκορπισμένες σε όλη την Ελλάδα. Από την Ικαρία και την Κρήτη μέχρι τον Έβρο. Όπου υπήρχε μια τέτοια βιβλιοθήκη, διαπιστώθηκε αύξηση της "φιλαναγνωσίας" των μαθητών. Υπήρχαν δε πόλεις όπου, ελλείψει δημοτικής, η σχολική βιβλιοθήκη δάνειζε βιβλία σε δημότες και όχι μόνο στα μέλη της σχολικής κοινότητας. Έτσι, το σχολείο έγινε ένας χώρος ανοιχτός στην τοπική κοινωνία. Τα παιδιά μπορούσαν να αποσχολούνται δημιουργικά κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων ή στα κενά τους, παίζοντας σκάκι, διάφορα επιτραπέζια παιχνίδια, ξεφυλλίζοντας λευκώματα ή σερφάροντας στο διαδίκτυο, πάντοτε με τη βοήθεια και την επίβλεψη του εκπαιδευτικού που κρατούσε τη βιβλιοθήκη. Ο "βιβλιοθηκονόμος" δε, ανέπτυσσε συνήθως με τα παιδιά μια διαφορετική σχέση, καθώς δεν εμπλεκόταν καθόλου στη διδασκαλία ή την αξιολόγησή τους, παρά τα υποδεχόταν σ' ένα χώρο που ήταν αποκλειστικά δικός τους.

Μια τέτοια βιβλιοθήκη, που λειτουργούσε τουλάχιστον υποδειγματικά, ήταν και η σχολική βιβλιοθήκη του 1ου Γυμνασίου Λαυρίου. Σε μια ούτως ή άλλως υποβαθμισμένη μετά την αποβιομηχανοποίησή της πόλη, λειτουργούσαν κάποτε τρεις βιβλιοθήκες: Η Δημοτική, που έκλεισε για να γίνει το ΚΕΠ (τα βιβλία της σήμερα έχουν καταχωνιαστεί σ' ένα υπόγειο και τα τρώει η υγρασία). Η Εφηβική, που έκλεισε κι αυτή, αφήνοντας άνεργους τρεις υπαλλήλους. Και η Σχολική, που έκλεισε επίσης το 2011, στο πλαίσιο μιας πολιτικής "εξορθολογισμού" του ωραρίου των καθηγητών, που ήθελε οι αποσπασμένοι στις βιβλιοθήκες εκπαιδευτικοί να επιστρέψουν στις τάξεις. Ένας χώρος που άλλοτε έσφυζε από ζωή, που ήταν επισκέψιμος πολλές φορές και μετά το πέρας των μαθημάτων, που συχνά τον επισκέπτονταν παλιοί μαθητές, σημερινοί φοιτητές, ή εκπαιδευτικοί από γειτονικά σχολεία, σήμερα ρημάζει.

Τελικά βγήκε μια εγκύκλιος σύμφωνα με την οποία, αν κάποιο σχολείο έχει μια τέτοια βιβλιοθήκη και ένας εκπαιδευτικός πρέπει να συμπληρώσει το ωράριό του, μπορεί να λειτουργεί η βιβλιοθήκη από 2 έως 6 ώρες την εβδομάδα. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις εφαρμόστηκε. Αλλού δεν υπήρχε ο εκπαιδευτικός, αλλού ο διευθυντής δεν ήθελε άλλον έναν μπελά στο κεφάλι του. 

Η Σχολική Βιβλιοθήκη του 1ου Γυμνασίου Λαυρίου είναι ένας θησαυρός. Δε θα τον ανακαλύψει κανένας μαθητής. Φέτος βάψανε την πόρτα. Μια βαμμένη πόρτα που δεν ανοίγει ποτέ.

12 σχόλια:

  1. Οι σχολικές βιβλιοθήκες στα τρία χρόνια μου στην Κρήτη ήταν παράδεισοι που οι μαθητές ακόμα θυμούνται. Ο ίδιος μόλις που πρόλαβα να εργαστώ στην βιβλιοθήκη του ΕΠΑΛ Καισαριανής, με όλες τις δυσκολίες. Μετά διωχθήκαμε και έμειναν όλα στη μέση. Είναι γνωστό ποια καθεστώτα φοβούνται την ανάγνωση και τους αναγνώστες. Η Ιστορία επαναλαμβάνεται εσαεί. Τώρα μεταφέρω ο ίδιος την φιλαναγνωσία μέσα στις τάξεις, βάζοντας το μάθημα σε δεύτερη μοίρα. Φυσικά δεν είναι το ίδιο. Αλλά πώς αλλιώς να αντιμετωπίσεις αυτό τον τρόμο προς τους σκεπτόμενους αναγνώστες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Περί Λογοτεχνίας Και Άλλων Δαιμονίων: Μια Βιβλιοθήκη Πεθαίνει Στο Λαύριο >>>>> Download Now

      >>>>> Download Full

      Περί Λογοτεχνίας Και Άλλων Δαιμονίων: Μια Βιβλιοθήκη Πεθαίνει Στο Λαύριο >>>>> Download LINK

      >>>>> Download Now

      Περί Λογοτεχνίας Και Άλλων Δαιμονίων: Μια Βιβλιοθήκη Πεθαίνει Στο Λαύριο >>>>> Download Full

      >>>>> Download LINK qh

      Διαγραφή
  2. Οι σκεπτόμενοι αναγνώστες είναι πάντα ανεπιθύμητοι σε ένα ανταγωνιστικό σχολείο που παραγκωνίζει τη γνώση και επιβραβεύει τη "δεξιότητα". Όσο και να προσπαθούμε μέσα στις τάξεις, η διαδικασία μένει λειψή αν δεν ξεφύγει απ' αυτές. Το πιο στενάχωρο είναι ότι πολλές από αυτές τις βιβλιοθήκες εξυπηρετούσαν περιοχές όπου ούτε δημοτική βιβλιοθήκη υπήρχε, ούτε βιβλιοπωλεία, ούτε νοοτροπία ανταλλαγής και δανεισμού βιβλίων. Ναι, η ιστορία επαναλαμβάνεται και απ’ ό, τι βλέπω δε θα αντιληφθούμε την επανάληψή της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ελένη μου, θέτεις πολύ σωστά το πρόβλημα.Λύση όμως δε διαφαίνεται στον ορίζοντα. Ζούμε , βλέπεις, στην υποτιθέμενη ψηφιακή εποχή. Σε αυτή δεν έχουν θέση βιβλία και βιβλιοθήκες. Τραγικό...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ελευθερία μου, ακόμα και σε μια ψηφιακή εποχή το βιβλίο έχει θέση. Οι βιβλιοθήκες παντού εκσυγχρονίζονται, το future library δεν πηγαίνει καθόλου άσχημα. Δεν υπάρχει θέληση, αυτό είναι το πρόβλημα. Όχι η τεχνολογική πρόοδος, αλλά οι οπισθοδρομικοί εγκέφαλοι. Και έχεις δίκιο βέβαια, είναι τραγικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Στο δημοτικό της κόρης μου η βιβλιοθήκη ανοίγει με εθελοντές γονείς 2 φορές την εβδομάδα. Εχουμε γύρω στα 3000 βιβλία.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Αυτή είναι μια πολύ ευχάριστη είδηση! Καλό είναι, ωστόσο, η λειτουργία μιας σχολικής βιβλιοθήκης να μην εξαρτάται από την καλή διάθεση γονέων και εθελοντών, αλλά να υποστηρίζεται και επισήμως.

      Διαγραφή
  6. Αγαπητή Ελένη.
    Επειδή τυγχάνει να γνωρίζω την πορεία του ζητήματος της λειτουργίας της σχολικής βιβλιοθήκης του σχολείου μας όπως και τις ενέργειες τις οποίες έχω κάνει από τη θέση της Διευθύντριας της Σχολικής μονάδας για την λειτουργία αυτής, σου θυμίζω μιας και δεν ήσουν μαζί μας κατά το τρέχον διδακτικό έτος ότι το περιεχόμενο της σχολικής βιβλιοθήκης αξιοποιείται από το διδακτικό προσωπικό κάθε χρόνο. Νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να σημειωθεί καθώς και η ίδια συνέβαλες στις προσπάθειες αυτές πέρυσι. Όσοι τουλάχιστον είναι ενεργά μέλη της σχολικής μας κοινότητας για την τρέχουσα σχολική χρονιά το γνωρίζουν. Το άνοιγμα της στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό δεν είναι κάτι το οποίο δεν επιδιώχθηκε η δεν επιδιώκεται στα πλαίσια της λειτουργίας του σχολείου. Όσοι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί αναζήτησαν ή αναζητούν υλικό δεν βρήκαν τη πόρτα κλειστή. Ωστόσο δεν έχει ακόμα βρεθεί από την συνεργασία με τους τοπικούς φορείς το κατάλληλο ή διαθέσιμο πρόσωπο για την αποτελεσματική λειτουργία του χώρου η οποία απαιτεί εξειδικευμένη γνώση. Πιστεύω ότι ο θεσμός στο μέλλον θα επανέλθει στα σχολεία με νέες και καλύτερες προϋποθέσεις. Η βαμμένη λοιπόν πόρτα που έπρεπε να είχα συντηρηθεί εδώ και χρόνια, ανοίγει σε όσους αναζητούν τη γνώση και έχουν την πρόθεση να στηρίξουν το θεσμό κατά την δύσκολη αυτή μεταβατική περίοδο. Οι εκπαιδευτικοί του 1ου Γυμνασίου Λαυρίου αλλά και όπου υπάρχει σχολική βιβλιοθήκη θεωρώ ότι κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να ανακαλύψουν οι μαθητές μας και αυτόν και άλλους θησαυρούς….

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χάρη μου, ευχαριστώ για το σχόλιό σου και, κυρίως, για το χρόνο που αφιέρωσες στην ανάγνωση του κειμένου. Δεν αμφιβάλλω καθόλου για την αξιοποίηση του υλικού της βιβλιοθήκης από το διδακτικό προσωπικό του σχολείου. Είμαι σίγουρη ότι το υλικό αξιοποιήθηκε από τους συναδέλφους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, όπως είχε αξιοποιηθεί και πέρυσι και κάθε άλλη χρονιά. Δεν αμφισβητώ επίσης τις δικές μας προσπάθειες να συντηρηθεί και να επαναλειτουργήσει η βιβλιοθήκη αυτή. Αμφισβητώ όμως την υποστήριξη των προσπαθειών αυτών από επίσημους φορείς. Μπορεί η πόρτα της βιβλιοθήκης να ανοίγει μεμονωμένα για τον συνάδελφο που αναζητά κάτι, ωστόσο, ας το παραδεχτούμε, δεν αποτελεί πια ένα χώρο ανοιχτό, ζωντανό, καθημερινά και διαρκώς επισκέψιμο. Το κράτος έχει απαξιώσει τις προσπάθειές μας να διατηρήσουμε τους χώρους αυτούς ανοιχτούς και προσβάσιμους από τους μαθητές μας, όπως έχει απαξιώσει και το επάγγελμά μας γενικότερα.

      Διαγραφή
  7. ActivePresenter Crack serial number is professional software with comprehensive and interactive tools for creating interactive and semi-interactive learning projects and movies using unique screen capture techniques.
    AutoCAD 2021 Crack Keygen
    Matlab Crack License Key
    Avira Antivirus Pro Crack

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Περί Λογοτεχνίας Και Άλλων Δαιμονίων: Μια Βιβλιοθήκη Πεθαίνει Στο Λαύριο >>>>> Download Now

    >>>>> Download Full

    Περί Λογοτεχνίας Και Άλλων Δαιμονίων: Μια Βιβλιοθήκη Πεθαίνει Στο Λαύριο >>>>> Download LINK

    >>>>> Download Now

    Περί Λογοτεχνίας Και Άλλων Δαιμονίων: Μια Βιβλιοθήκη Πεθαίνει Στο Λαύριο >>>>> Download Full

    >>>>> Download LINK

    ΑπάντησηΔιαγραφή