Οδοιπορικό στη Θράκη: Ψέματα κι αλήθειες για εθνικώς εορτάζοντες

Το οδοιπορικό μας στην Θράκη ξεκίνησε τις παραμονές της εθνικής γιορτής. Για την ακρίβεια, η 25η Μαρτίου έπεφτε Κυριακή, οπότε στα σχολεία της χώρας η μέρα γιορτάστηκε από την Παρασκευή. Σε ένα δημοτικό σχολείο της Ορεστιάδας, οι δάσκαλοι είχαν ετοιμαστεί, μαθητές και μαθήτριες φόρεσαν παραδοσιακές φορεσιές, φέσια και φουστανέλες, χωρίστηκαν σε Έλληνες και Τούρκους και ήταν έτοιμοι για την αναπαράσταση. 

Η περιοχή της Θράκης, βέβαια, μικρή σχέση έχει με την Eπανάσταση του 1821, αλλά η ακριτική τοποθεσία, η γειτνίασή της με την Τουρκία, τα γεγονότα της επικαιρότητας εμπνέουν στους κατοίκους της πατριωτικό αίσθημα και ζήλο. Οι πανηγυρικοί λόγοι -πράγμα που δε συνηθίζεται και τόσο στα σχολεία της Αθήνας- θυμίζουν άλλες εποχές, το περιεχόμενό τους επίσης. Τα χειροκροτήματα είναι κατά τι δυνατότερα, η συγκίνηση των θεατών κατά τι εντονότερη. 

Η γιορτή του σχολείου τελείωσε με τις μικρές μαθήτριες να χορεύουν το Ζάλογγο, μεταμφιεσμένες σε Σουλιώτισσες. Αποφασισμένες να πεθάνουν παρά να πέσουν στα χέρια του Τούρκου, κρατούσαν στην αγκαλιά τους πλαστικές κουκλίτσες-μωρά και στο τέλος έπεφταν από μια εξέδρα που στήθηκε ειδικά για να παίξει το ρόλο του γκρεμού. Ιστορίες που επιβιώνουν και δύσκολα ξεριζώνονται, συχνά αναπαράγονται και σφυρηλατούν συνειδήσεις στην παραμεθόριο χώρα. Λειτουργούν ως συνεκτικοί αρμοί και παραμένουν σε ετοιμότητα για κάθε παρόμοια περίπτωση και χρήση. 

Κατά τα άλλα, η Εγνατία έχει φορέσει κι αυτή τα γιορτινά της. Σημαίες παντού, δίνουν μια άλλη όψη στο υγρό της τοπίο. Κάθε χωριό είναι σημαιοστολισμένο, στο Σουφλί οι σημαίες φαίνονται αρκετά πριν από την είσοδο του επισκέπτη στην πόλη. Στις όχθες του Άρδα, στον Έβρο, στον Ερυθροπόταμο, σε κάθε κιόσκι ανεμίζει μια γαλανόλευκη.

Ανήμερα γίνονται οι παρελάσεις. Αλλού στρατιωτικές, αλλού μαθητικές. Στεφάνια, λόγοι με αναφορές σε κινδύνους που ελλοχεύουν, στα σύνορα, σε απειλές, σε γείτονες που μας εχθρεύονται. Και κοντά σ' αυτά, σημαίες μικρές, σημαίες μεγάλες,  σημαίες πλαστικές και υφασμάτινες. Ο κόσμος τις αγοράζει μαζί με παιδικά παιχνίδια-ρόδες, μπαλόνια με τον Μπομπ Σφουγγαράκη και την Ντόρα την εξερευνήτρια. Τις βλέπεις στα αυτοκίνητα, στα μπαλκόνια, στα χέρια του κόσμου, στα καρότσια. Συχνά ακούς τις παραινέσεις των γονιών, που διδάσκουν στα παιδιά πώς να τις κρατούν, να έχουν τα χέρια ψηλά, να τις ανεμίζουν περήφανα. Όταν το κάνουν σωστά, τα ανταμείβουν με μαλλί της γριάς, γλειφιτζούρι κοκκοράκι, ποπ-κορν ή αυτά τα λούτρινα σκυλάκια που κουνούν το κεφάλι τους στο παρμπρίζ των αυτοκινήτων. 

Αυτή είναι η εθνική γιορτή. Κι εσύ, επισκέπτης από την Αθήνα την περιφρονείς, σου φαίνεται υπερβολική, αναρωτιέσαι για το νόημα των παρελάσεων, αμφιβάλλεις, προσβάλλεται η αισθητική σου -η καλαισθησία δηλαδή που οπωσδήποτε σε διακρίνει-, μέσα σου ειρωνεύεσαι, ανταλλάσσεις σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με φίλους που μοιράζονται κοινά ενδιαφέροντα. Και επιστρέφεις θέλοντας να γράψεις ένα κείμενο κι ανήμερα Πρωταπριλιά αναρωτιέσαι για ψέματα κι αλήθειες. Και καταλήγεις σε μια μόνο σιγουριά: Αυτά τα 700 χιλιόμετρα που χωρίζουν την Αθήνα από τον Έβρο δεν είναι σκέτος δρόμος. 

***