Εικόνες για να μη φοβάσαι

Τέσσερις εικονογράφοι ζωγραφίζουν τον φόβο...

John Klassen

Πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα υπέροχο εικονογραφημένο του John Klassen για τη φιλία που αναπτύσσει ένα μικρό αγόρι με το σκοτάδι που κατοικεί στο υπόγειο του σπιτιού του. Το σκοτάδι είναι πάντα εκεί και το αγόρι, για να πάψει να το φοβάται, αποφασίζει να του μιλήσει. Γνωρίζονται οι δυο τους συνομιλώντας τα βράδια, μέχρι που μεταξύ τους αναπτύσσεται μια όμορφη σχέση. Ο μικρός παύει να νιώθει μόνος στο σπίτι, αφού το σκοτάδι έρχεται κάθε βράδυ και του κρατά συντροφιά.

 

Deep Dark Fears
 
Λογιών λογιών φόβοι που ταλανίζουν μικρούς και μεγάλους απεικονίζονται και στο κόμικ Deep dark fears: Ένα τέρας υπάρχει κάτω από το κρεβάτι, ένα τεράστιο ψάρι ξεπηδά μέσα από την μπανιέρα, το φως του κινητού γίνεται απειλητικό -πολύ πιθανά όλα αυτά όταν είσαι μόνος τη νύχτα.

Τι γίνεται όταν το σκοτάδι που φοβάσαι είναι η γειτονιά ή το σχολείο;

Ani Castillo

Ο σχολικός εκφοβισμός δεν είναι αστείο πράγμα. Είναι φαινόμενο πολύ σοβαρό, κάνει την εμφάνισή του σε τρυφερές ηλικίες και μπορεί να οδηγήσει παιδιά στην απομόνωση, να γεννήσει άγχη ή να προκαλέσει σοβαρές ψυχικές νόσους, όπως η κατάθλιψη. 

Πολύ συχνά μιλάμε για την αρνητική επίδραση της εικόνας στη ζωή των μαθητών. Αναφερόμαστε στην "εποχή της εικόνας"  λες και η εικόνα είναι κάτι φύσει κακό. Καταδικάζουμε τη δύναμη που ασκεί σε όλους μας ως αρνητική, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που θεωρούν το εικονογραφημένο βιβλίο δεύτερης κατηγορίας ή είδος που απευθύνεται αποκλειστικά και μόνο σε παιδιά, και μάλιστα της προσχολικής ηλικίας.

Το εικονογραφημένο έχει μεγάλη ιστορία και μπορεί να ανοίξει στον έφηβο νέους ορίζοντες. Η εικόνα, είτε τη δημιουργείς και ζωγραφίζεις, είτε προσπαθείς να την αποκρυπτογραφήσεις μέσα από την παρατήρηση, μπορεί να λειτουργήσει σε πολλές περιπτώσεις θεραπευτικά.

Ani Castillo

Ani Castillo

Η Ani Castillo, Μεξικάνα εικονογράφος, αισθανόταν πολλές φορές άβολα στο σχολείο λόγω του ύψους της, ενώ δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στην κοινωνία του Καναδά όπου ζει, γιατί δεν γνώριζε τόσο καλά Αγγλικά.

Εκμυστηρεύτηκε σε συνέντευξη που έδωσε στο ιστολόγιο πως οι εικόνες τής έσωσαν τη ζωή. Στα "θεραπευτικά προγράμματα διαχείρισης του στρες" που παρακολουθούσε, τη συμβούλεψαν να αρχίσει να ζωγραφίζει αυτά που νιώθει. Μ' αυτόν τον τρόπο μπόρεσε να συνειδητοποιήσει πως τα συναισθήματα κυριεύουν πολλές φορές ένα κομμάτι του εαυτού μας, αλλά δεν ταυτιζόμαστε μ' αυτά. Τα συναισθήματα είναι αυτό που νιώθουμε, όχι αυτό που είμαστε. Ζωγραφίζοντάς τα, συμφιλιωνόμαστε μαζί τους, τα καλοδεχόμαστε ή τα ξορκίζουμε.

Gemma Correll
 

H Gemma Correll είναι νεαρή Βρετανίδα που επίσης μετέτρεψε το άγχος της κατάθλιψης σε μια σειρά ξεκαρδιστικών κόμικς. Στις εικόνες της πραγματεύεται κι εκείνη θέματα όπως ο κοινωνικός αποκλεισμός, η διαφορετικότητα, η δυσκολία προσαρμογής στο κοινωνικό περιβάλλον ή η συμφιλίωση με τον εαυτό και το σώμα. Πολλές φορές διακωμωδεί τα στερεότυπα που αφορούν τα φύλα και τους κοινωνικούς ρόλους ή τον τρόπο με τον οποίο προβάλλεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης η γυναίκα. 

 

Πάμπολλα κόμικς, graphic novels, εικονογραφημένα βιβλία και animation πραγματεύονται θέματα όπως η ενδοσχολική βία, η κατάθλιψη, η δυσκολία στη διαχείριση των συναισθημάτων, οι φόβοι. Πολλά έχουν μεταφραστεί και στα ελληνικά. Το κόμικ μπορεί να γεννήσει την αγάπη για το διάβασμα σε παιδιά που το βρίσκουν απωθητικό, που χρειάζεται να επιστρατεύσουν πολλές δυνάμεις για να προσπελάσουν ένα πυκνογραμμένο κείμενο και η ανάγωση τους φαίνεται γολγοθάς.  

Μια εικόνα μπορεί να δώσει απαντήσεις που δεν βρίσκουμε σε δεκάδες γραμμένες σελίδες. Τα εικονογραφημένα είναι καλές συντροφιές. Ανοίγουν κόσμους. Κι αν δεν απαντούν, τουλάχιστον παρηγορούν πως στο αδιέξοδο δεν είσαι μόνος.

***