"Ο άνεμος στις ιτιές"

Έφτασε η ώρα λοιπόν. Ο "Άνεμος στις ιτιές" του Κένεθ Γκράχαμ δεν είναι ένα απλό  μυθιστόρημα για παιδιά. Θα έλεγα πως πρόκειται για ένα από τα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ισάξιο της "Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων"ή του "Πήτερ Παν", του παιδιού που δεν μεγάλωσε ποτέ. Μια τριάδα βιβλίων που πρωτοδιαβάσαμε όταν ήμασταν παιδιά, αλλά δεν τα θεωρούμε ακριβώς παιδικά. Είναι τα πρώτα "σοβαρά" μας βιβλία, κατά τη γνώμη μου πολύ σοβαρότερα από αρκετά βιβλία ενηλίκων. Επιστρέφουμε πάντοτε στις ιστορίες τους.

Πρόκειται λοιπόν για μια διασκεδαστική ιστορία που εκδόθηκε στην Αγγλία το 1908 και αφηγείται τις περιπέτειες τεσσάρων καλών φίλων: του Σφάλαγκα, του Νεροπόντικα, του Ασβού και του Βάτραχου.  Και πέρα από αυτούς τους τέσσερις, ένας ολόκληρος κόσμος από δέντρα, φυτά, λουλούδια και ήχους της φύσης συνθέτουν ένα σαγηνευτικό σκηνικό για μικρούς και μεγάλους. 

Αυτό που μου άρεσε περισσότερο σ' αυτό το βιβλίο και με εντυπωσίαζε κάθε φορά που το διάβαζα, είτε στα αγγλικά είτε στα ελληνικά, είναι η εκπληκτική λεπτομέρεια με την οποία ο Γκράχαμ σκιαγραφεί τους χαρακτήρες του: ζωάκια που παρουσιάζουν κάθε λογής ανθρώπινη αρετή, μα και κάθε λογής ανθρώπινη αδυναμία. 

Ο Σφάλαγγας είναι ένα ταπεινό, ευγενικό, πιστό και καλόκαρδο ζώο που αγαπά την καθαριότητα και περνά τον καιρό του τακτοποιώντας κι ασβεστώνοντας το σπίτι του. Ο Νεροπόντικας είναι πιο εξωστρεφής, λατρεύει το νερό και τις βόλτες στο ποτάμι, του αρέσει να ψυχαγωγείται με διάφορους τρόπους και περνά τον καιρό του σουλατσάροντας στη φύση. 

Ο Βάτραχος είναι επιπόλαιος, εξαιρετικά σπάταλος και υπερόπτης. Θυμίζει ξεπεσμένο Άγγλο ευγενή, δίνει ιδιαίτερη σημασία στην εξωτερική του εμφάνιση και κυκλοφορεί με πανάκριβα αυτοκίνητα, που φυσικά δεν είναι δικά του. Ευκολόπιστος και αφελής, ό,τι πρέπει για να γίνει βορά στα χέρια των ζώων που θέλουν να τον εκμεταλλευτούν. Αν θυμάμαι καλά, έχει μπλεξίματα με κάτι νυφίτσες...

Και τέλος, ο αγαπημένος μου γερο-Ασβός. Ο πιο σοφός, ο πιο φιλόξενος, αυτός που έχει τον τρόπο να σώσει τον Βάτραχο από την επιπολαιότητά του. Μοιάζει σνομπ, ένας ελιτιστής γέρος, ένας απόμακρος ερημίτης. Ζει σε μια πελώρια υπόγεια κατοικία, όπου μπορεί να βρει κανείς τα πάντα. Καπνίζει την πίπα του και νομίζεις πως μυρίζεις τον αρωματικό καπνό να γεμίζει το σαλόνι του. Είναι πάντοτε καλοπροαίρετος και παραθέτει λουκούλλεια γεύματα στους μικρούς του φίλους. 

 

 

Δεν αντέχω να μη σας πω πόσο ζηλεύω την πολυθρόνα του, το αναπαυτικό υποπόδιο που έχει για να απλώνει τα τριχωτά του ποδαράκια όταν αναπαύεται ή όταν διαβάζει.

Για το βιβλίο έχουν γραφτεί πάρα πολλά. Ένα μείγμα μυστικισμού και περιπέτειας, ένα βιβλίο που προβάλλει από τη μια τη συντροφικότητα και από την άλλη τον πουριτανισμό της Εδουαρδιανής Αγγλίας, μια μεταφορά του αυστηρού ταξικού βρετανικού συστήματος -που υπάρχει ακόμη πριν από τον πόλεμο- στον κόσμο των ζώων. 

Αυτό που το κάνει, όμως, μαγικό είναι οι εικόνες του: σαν να ακούς τον άνεμο να σφυρίζει στις ιτιές, τις καλαμιές να θροΐζουν τις νύχτες στο ποτάμι, τα ζωάκια του νερού να παίζουν και να θορυβούν, τα ξύλα να τρίζουν στο τζάκι όταν οι μικροί τετράποδοι φίλοι μαζεύονται στα σπιτάκια τους, για να ζεστάνουν τα πόδια τους μπροστά στη φωτιά, να φορέσουν τις σπιτικές τους ρόμπες και να αφηγηθούν ο ένας στον άλλο παλιές ιστορίες του δάσους. 

Ο "Άνεμος στις ιτιές" είναι ένας ύμνος στη φύση και την άδολη αφοσίωση. Θυμίζει στον αναγνώστη πως είναι όμορφες οι περιπέτειες και τα ταξίδια, αρκεί να γυρίζεις πάντοτε σπίτι. 

Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο ξανά θυμήθηκα την εκπληκτική μετάφραση του Φώντα Κονδύλη. 

***

[1] Η εικονογράφηση που επέλεξα για την ανάρτηση είναι της Inga Moore.