Σελίδες

Σάββατο 29 Δεκεμβρίου 2018

"Ο άνεμος στις ιτιές"



Έφτασε η ώρα λοιπόν. Ο "Άνεμος στις ιτιές" του Κένεθ Γκράχαμ δεν είναι ένα απλό  μυθιστόρημα για παιδιά. Θα έλεγα πως πρόκειται για ένα από τα κλασικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ισάξιο της "Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων"ή του "Πήτερ Παν", του παιδιού που δεν μεγάλωσε ποτέ. Μια τριάδα βιβλίων που πρωτοδιαβάσαμε όταν ήμασταν παιδιά, αλλά δεν τα θεωρούμε ακριβώς παιδικά. Είναι τα πρώτα "σοβαρά" μας βιβλία, κατά τη γνώμη μου πολύ σοβαρότερα από αρκετά βιβλία ενηλίκων. Επιστρέφουμε πάντοτε στις ιστορίες τους.





















Πρόκειται λοιπόν για μια διασκεδαστική ιστορία που εκδόθηκε στην Αγγλία το 1908 και αφηγείται τις περιπέτειες τεσσάρων καλών φίλων: του Σφάλαγκα, του Νεροπόντικα, του Ασβού και του Βάτραχου.  Και πέρα από αυτούς τους τέσσερις, ένας ολόκληρος κόσμος από δέντρα, φυτά, λουλούδια και ήχους της φύσης συνθέτουν ένα σαγηνευτικό σκηνικό για μικρούς και μεγάλους. 



Αυτό που μου άρεσε περισσότερο σ' αυτό το βιβλίο και με εντυπωσίαζε κάθε φορά που το διάβαζα, είτε στα αγγλικά είτε στα ελληνικά, είναι η εκπληκτική λεπτομέρεια με την οποία ο Γκράχαμ σκιαγραφεί τους χαρακτήρες του: ζωάκια που παρουσιάζουν κάθε λογής ανθρώπινη αρετή, μα και κάθε λογής ανθρώπινη αδυναμία. 






















Ο Σφάλαγγας είναι ένα ταπεινό, ευγενικό, πιστό και καλόκαρδο ζώο που αγαπά την καθαριότητα και περνά τον καιρό του τακτοποιώντας κι ασβεστώνοντας το σπίτι του. Ο Νεροπόντικας είναι πιο εξωστρεφής, λατρεύει το νερό και τις βόλτες στο ποτάμι, του αρέσει να ψυχαγωγείται με διάφορους τρόπους και περνά τον καιρό του σουλατσάροντας στη φύση. 


Ο Βάτραχος είναι επιπόλαιος, εξαιρετικά σπάταλος και υπερόπτης. Θυμίζει ξεπεσμένο Άγγλο ευγενή, δίνει ιδιαίτερη σημασία στην εξωτερική του εμφάνιση και κυκλοφορεί με πανάκριβα αυτοκίνητα, που φυσικά δεν είναι δικά του. Ευκολόπιστος και αφελής, ό,τι πρέπει για να γίνει βορά στα χέρια των ζώων που θέλουν να τον εκμεταλλευτούν. Αν θυμάμαι καλά, έχει μπλεξίματα με κάτι νυφίτσες...




Και τέλος, ο αγαπημένος μου γερο-Ασβός. Ο πιο σοφός, ο πιο φιλόξενος, αυτός που έχει τον τρόπο να σώσει τον Βάτραχο από την επιπολαιότητά του. Μοιάζει σνομπ, ένας ελιτιστής γέρος, ένας απόμακρος ερημίτης. Ζει σε μια πελώρια υπόγεια κατοικία, όπου μπορεί να βρει κανείς τα πάντα. Καπνίζει την πίπα του και νομίζεις πως μυρίζεις τον αρωματικό καπνό να γεμίζει το σαλόνι του. Είναι πάντοτε καλοπροαίρετος και παραθέτει λουκούλλεια γεύματα στους μικρούς του φίλους. 

 



















Δεν αντέχω να μη σας πω πόσο ζηλεύω την πολυθρόνα του, το αναπαυτικό υποπόδιο που έχει για να απλώνει τα τριχωτά του ποδαράκια όταν αναπαύεται ή όταν διαβάζει.


Για το βιβλίο έχουν γραφτεί πάρα πολλά. Ένα μείγμα μυστικισμού και περιπέτειας, ένα βιβλίο που προβάλλει από τη μια τη συντροφικότητα και από την άλλη τον πουριτανισμό της Εδουαρδιανής Αγγλίας, μια μεταφορά του αυστηρού ταξικού βρετανικού συστήματος -που υπάρχει ακόμη πριν από τον πόλεμο- στον κόσμο των ζώων. 





















Αυτό που το κάνει, όμως, μαγικό είναι οι εικόνες του: σαν να ακούς τον άνεμο να σφυρίζει στις ιτιές, τις καλαμιές να θροΐζουν τις νύχτες στο ποτάμι, τα ζωάκια του νερού να παίζουν και να θορυβούν, τα ξύλα να τρίζουν στο τζάκι όταν οι μικροί τετράποδοι φίλοι μαζεύονται στα σπιτάκια τους, για να ζεστάνουν τα πόδια τους μπροστά στη φωτιά, να φορέσουν τις σπιτικές τους ρόμπες και να αφηγηθούν ο ένας στον άλλο παλιές ιστορίες του δάσους. 

Ο "Άνεμος στις ιτιές" είναι ένας ύμνος στη φύση και την άδολη αφοσίωση. Θυμίζει στον αναγνώστη πως είναι όμορφες οι περιπέτειες και τα ταξίδια, αρκεί να γυρίζεις πάντοτε σπίτι. 

Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο ξανά θυμήθηκα την εκπληκτική μετάφραση του Φώντα Κονδύλη. 

***


[1] Η εικονογράφηση που επέλεξα για την ανάρτηση είναι της Inga Moore. 


 

7 σχόλια:

  1. Πολύ ωραία η παρουσίασή σας! To μυθιστόρημα "βρομάει" απο μακριά αγγλική λογοτεχνία :Ρ Ήδη το παρήγγειλα απο το αγγλικό amazon.

    Να ρωτήσω: είναι δύσκολο να διαβαστεί στην αυθεντική γλώσσα; Μήπως επειδή έχει γραφτεί το 1908, περιέχει εκφράσεις που σήμερα είναι παρωχημένες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Για να είμαι ειλικρινής, εγώ ολόκληρο το διάβασα μεταφρασμένο, στην εξαιρετική μετάφραση του Φώντα Κονδύλη. Δεν μπορώ να σας απαντήσω, αλλά είμαι σίγουρη ότι θα υπάρχουν αποσπάσματα στο διαδίκτυο για να πάρετε μια γεύση. Το αγγλικό κείμενο το είχα δει αποσπασματικά. Δεν μου είχε φανεί ιδιαίτερα δύσκολο. 🙂

      Διαγραφή
  2. Ας το ελπίσουμε ότι δεν είναι δύσκολο γιατί μιλάμε για ένα βιβλίο αρχές 20ου αιώνα!

    Πάντως σχετικά με την έκδοση που διαβάσατε δεν ξέρω αν είναι το πλήρες κείμενο. Εγώ έχω στην κατοχή μου αυτή την έκδοση:

    https://www.politeianet.gr/books/9789602618479-grahame-kenneth-papadopoulos-o-anemos-stis-ities-30553

    η οποία είναι 324 σελίδες έναντι 272 σελίδων του βιβλίου που διαβάσατε. Μπορεί βέβαια το δικό σας να είχε μικρότερη γραμματοσειρά.

    Εκπληκτική πάντως και η εικονογράφηση που παραθέσατε. Ο λόγος που δεν αγόρασα το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ότι η συγκεκριμένη έκδοση έχει διασκευαστεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Μμμ, έχετε δίκιο. Η διαφορά στις σελίδες είναι αισθητή. Δεν μπορούμε να το διασταυρώσουμε, δυστυχώς, γιατί είναι και οι δυο εκδόσεις εξαντλημένες. Εν τω μεταξύ, στο εξώφυλλο των εκδόσεων Πατάκη διαβάζω "Μετάφραση Φώντας Κονδύλης" και στο εσώφυλλο "απόδοση Φώντας Κονδύλης". Μπέρδεμα... Δεν ξέρω ποιο είναι το επίπεδό σας στα αγγλικά. Μπορείτε να απευθύνετε, πάντως, μια ερώτηση στον Νίκο Σαραντάκο. Είναι εξπέρ και έχει υπόψη του και το κείμενο του Κονδύλη. Το βιβλίο των εκδόσεων Παπαδόπουλος ήταν εικονογραφημένο; Οι εκδόσεις Πατάκη είχαν χρησιμοποιήσει την εικονογράφηση του Patrick Benson που είναι επίσης εξαιρετική.
      Ευχαριστώ για τα σχόλια και την κουβέντα. Αν τα καταφέρετε με την αγγλική έκδοση, δώστε ένα φιντ μπακ. 🙂

      Διαγραφή
  3. Συγγνώμη για την αργοπορημένη απάντηση..

    Συνήθως (αν όχι πάντα), όπου υπάρχει "απόδοση", τότε έχουμε να κάνουμε με κάποια -έστω ελαφριά- διασκευή. Το βιβλίο των εκδοσ: Παπαδόπουλος όχι δεν είναι εικονογραφημένο. Έχω 6 βιβλία της σειράς αυτής και δεν είναι κανένα εικονογραφημένο. Είμαι όμως (σχεδόν) σίγουρος ότι η σειρά αυτή έκδωσε τα πλήρη κείμενα. Έτσι πιστεύω ότι πλήρες είναι και το βιβλίο που εξετάζουμε τώρα.

    Koίταξα και την εικονογράφηση του P. Benson και όντως φαίνεται πολύ καλή! Απ' ό,τι φαίνεται, έχουμε να κάνουμε τελικά με ένα κλασικό έργο (κι εγώ ακόμα δεν το έχω διαβάσει ούτε στα ελληνικά! ).

    Εννοείται όταν με το καλό το τελειώσω, θα πω την άποψή μου. :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μιας και τελείωσα πρόσφατα το μυθιστόρημα, ας δώσω ένα feedback όπως μου ζητήσατε κι εσείς. Όμως το τελείωσα στην ελληνική έκδοση και όχι στην αγγλική :Ρ

    Όπως είχα πει το βιβλίο απο μακριά δείχνει ότι πρόκειται για αγγλική λογοτεχνία. Και ενώ είναι ένα βιβλίο αρκετά.."παράξενο" μπορώ να πω ότι μου άρεσε αρκετά. Εδώ που θα ήθελα να σταθώ είναι όσο αφορά τη γλώσσα του έργου. Διαβάζοντας το βιβλίο σκέφτηκα αν εμείς θα μπορούσαμε να είχαμε γράψει ένα τέτοιο "παιδικό". Νομίζω μόνο σε αγγλική λογοτεχνία θα δεις τόσο δύσκολη γλώσσα σε παιδικό έργο. Μπορεί βέβαια να κάνω λάθος.

    Διαβάζοντας το πλήρες κείμενο υπάρχουν δύο κεφάλαια "αφιερωμένα" ας πούμε στον νεροπόντικα. Τα κεφάλαια αυτά είναι αρκετά δύσκολα και θεωρώ ότι η γλώσσα με την οποία είναι γραμμένα, απευθύνεται αποκλειστικά σε ενήλικες.Συμπληρωματικά να αναφέρω πως έπεσε στα χέρια μου το βιβλίο της Inga Moore που παραθέσατε το οποίο είναι διασκευασμένο. Έχει αφαιρέσει κάποια κομμάτια απο κάθε κεφάλαιο, αλλά τα δύο αυτά κεφάλαια που ανέφερα για τον ποντικό, έχουν αφαιρεθεί ολόκληρα.

    Bέβαια δεν θέλει πολλή φαντασία να υποθέσει κάποιος ότι ο συγγραφέας έχει και πολλά μηνύματα να περάσει. Διότι ακόμα και σε ένα παιδικό βιβλίο, πρέπει να υπάρχει ο διηλικιακός χαρακτήρας. Ο C.S Lewis (δημιουργός των "Χρονικών της Νάρνια" είχε πει: "Μια παιδική ιστορία την οποία απολαμβάνουν μόνο τα παιδιά είναι μια κακή παιδική ιστορία".

    Σε γενικές γραμμές πρέπει κάποιος να γνωρίζει τη ζωή του συγγραφέα αλλά και πληροφορίες για την εποχή την οποία ζούσε. Αυτά τα δύο νομίζω είναι σχεδόν άγνωστα για έναν μέσο έλληνα. Θα ήθελα πάντως να διαβάσω κάποια ανάλυση πάνω στο βιβλίο. Νομίζω θα έχει αρκετά να πει.

    Εν κατακλείδι το θεωρώ ένα έργο ποιότητας το οποίο μπορεί να διασκεδάσει και τα παιδιά αλλά και τους ενήλικες. Είναι όμως έργο άλλης εποχής γραμμένο σε άλλους ρυθμούς γι'αυτό και δεν θα παραξενευτώ αν πολλοί ακόμα και μεγάλοι το βρουν βαρετό. Πάντως όμως όλοι θα βρουν τον Βάτραχο απλά απολαυστικό (ήταν ο χαρακτήρας που αναμφίβολα έκλεψε την παράσταση) :Ρ

    Απο την τριάδα των βιβλίων που αναφέρατε, μένει μόνο να τελειώσω την "Αλίκη στη χώρα των Θαυμάτων"(Ο "Πήτερ Παν" δεν μου άρεσε καθόλου) και είναι ένα βιβλίο για το οποίο έχω πολλή περιέργεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σας ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο.
      Μια καλή παιδική ιστορία ποτέ δεν απευθύνεται μόνο στα παιδιά, αυτό είναι σίγουρο. Και πολλά αγγλικά βιβλία "παιδικής" λογοτεχνίας είναι γραμμένα σε δύσκολη γλώσσα και αναρωτιόμαστε αν, τελικά, απευθύνονταν σς πιτσιρίκους.
      Όσο για τον Πήτερ, κάποτε μου άρεσε πάρα πολύ, σήμερα δεν ξέρω αν θα τον αγαπούσα το ίδιο. Αυτά αλλάζουν.
      Να είστε καλά, καλό διάβασμα!

      Διαγραφή