Αλλαγή

 "Meat store". Warsaw, Poland (1982)

 

Ο πόλεμος δεν προξένησε ιδιαίτερη έκπληξη σε κανέναν. Ήδη από τον Ιούλιο έσκαβαν χαντάκια κι έστηναν οδοφράγματα στους δρόμους της Βαρσοβίας. Ως κι οι ραβίνοι πήραν τα φτυάρια κι έσκαβαν χαντάκια. Τώρα που ο Χίτλερ ήταν έτοιμος να εισβάλει στη χώρα τους, οι Πολωνοί ξέχασαν τις διαφορές τους με τους Εβραίους κι έγιναν, Θεός φυλάξοι, ένα έθνος. Παρ' όλα αυτά, όταν οι Ναζί άρχισαν να μας βομβαρδίζουν, τρομάξαμε. Αν ήταν να σου διηγηθώ πώς φτάσαμε στο Μπιαλιστόκ, θα έπρεπε να κάτσουμε εδώ μέχρι αύριο. 

[...] 

Το τι συνέβαινε στο Μπιαλιστόκ είναι πέρα από κάθε περιγραφή. Καθώς η πόλη ανήκε στους Σοβιετικούς και οι κίνδυνοι του πολέμου είχαν περάσει, όσοι είχαν επιζήσει συμπεριφέρονταν λες και είχαν αναστηθεί. Σοβιετικοί συγγραφείς γίντις έρχονταν από τη Μόσχα, από το Χάρκοβο, από το Κίεβο, για να χαιρετίσουν, στο όνομα τους Κόμματος, τους συναδέλφους τους από την Πολωνία, και ο κομμουνισμός έφτασε να γίνει ένα πολυτιμότατο αγαθό. Οι λίγοι εκείνοι συγγραφείς που στην Πολωνία ήταν πραγματικά κομμουνιστές, τώρα έγιναν μεγάλοι και τρανοί, που θα έλεγες πως ετοιμάζονταν να πάνε στο Κρεμλίνο και να γίνουν Στάλιν στη θέση του Στάλιν. Αλλά ακόμα και οι μεγαλύτεροι αντικομμουνιστές άρχισαν να προσποιούνται ότι δήθεν ήταν από πάντα κρυφοί συμπαθούντες ή φλογεροί συνοδοιπόροι.  Όλοι τους καυχιούνταν για την προλεταριακή τους καταγωγή. Όλοι κατάφεραν να ξεθάψουν κάποιον θείο τους παπουτσή, κάποιον κουνιάδο αμαξά ή κάποιον συγγενή  που πήγε φυλακή για τον αγώνα. Μερικοί ανακάλυψαν εξαίφνης ότι οι παππούδες τους ήταν αγρότες[1]. 

Απόσπασμα από το διήγημα "Το χειρόγραφο"

***

[1]΄Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ, Ο τελευταίος δαίμονας και άλλα διηγήματα (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου - Γιώργος Τσακνιάς), Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1995.
[2] H φωτογραφία είναι του σπουδαίου  φωτογράφου Chris Niedenthal.