Σελίδες

Τρίτη 17 Αυγούστου 2021

Σκοτεινό νερό


Μετά από τόσες μέρες φωτιάς, αναπόφευκτα περνά από το μυαλό και η πρώτη βροχή. Όχι εκείνη που θα σβήσει ό,τι εξακολουθεί να σιγοκαίει. Εκείνη που θα παρασύρει στα διάβα της χώματα και λάσπες που κανένας κορμός ζωντανού δέντρου δεν θα μπορέσει να σταματήσει. Εκείνη η φθινοπωρινή βροχή που θα μας θυμίσει ξανά την κλιματική αλλαγή, τις καταστροφικές συνέπειες των εμπρησμών και θα μας πνίξει. 

Το νερό να πέφτει, να πέφτει διαρκώς, κι εκεί που ήσουν έτοιμος να πεις, να, τώρα θα σταματήσει, δεν προλάβαινες ν' ανοίξεις το στόμα και το νερό επέστρεφε με ορμή, με προδιαγεγραμμένη μοχθηρότητα και αμετάκλητο πείσμα. 

Enzo Sellerio
Και ενώ βρισκόμαστε ήδη "εν αναμονή ενός εκπληκτικού γεγονότος", μένει να δούμε τι θα αφήσει όρθιο ο χείμαρρος. Στο Σκοτεινό νερό του Νικόλα Πουλιέζε, η βροχή στη Νάπολη κρατά τέσσερις μέρες. Ξεκινά στις 7:30 το πρωί της 23ης Οκτωβρίου και δεν θα σταματήσει ούτε στιγμή  για τις επόμενες 96 ώρες. Το νερό πέφτει με ορμή στην άσφαλτο, γεμίζει τους ακάλυπτους αγωγούς, εισχωρεί στο χώμα και το μαλακώνει μετατρέποντάς το σε πολτό λάσπης που θα σκεπάσει την τσιμεντένια πόλη. Τα κτίρια σταδιακά εκκενώνονται, ενώ οι κάτοικοι αρνούνται να αποδεχτούν την επικινδυνότητα της νεροποντής. Ένα τέταρτο της ώρας αργότερα, στις 7:45, τα φρεάτια έχουν ήδη γεμίσει και παντού σχηματίζονται γκρίζα ρυάκια. 

Μια ξέπνοη αγωνία ελισσόταν σαν φόβος στους διαδρόμους, σαν σκοτεινή μομφή, και για αρχή κρίθηκε απαραίτητη μια περιπολία. 

Στο δρόμο φτάνει μια ηχώ τρομαγμένων λυγμών. Η αναμονή των κατοίκων είναι χειροπιαστή, ζωντανή και πυκνή, ένα άλογο ψυχορραγεί στη μέση του δρόμου, ενώ η βροχή αυλακώνει τα πάντα. Το τσιμέντο ανοίγει στα δύο, τα στηρίγματα των κτιρίων σαπίζουν, οι οχυρώσεις χαλαρώνουν. 

Αν η βροχή είναι ο πρωταγωνιστής αυτού του πρωτότυπου μυθιστορήματος, οι κάτοικοι είναι κομπάρσοι που κινούνται σαν μαριονέτες στα χέρια της. Η Καρμέλα, πωλήτρια λαθραίων τσιγάρων, βλέπει την αποθήκη της να πλημμυρίζει.

Ποια διαφορετική ζωή θα μπορούσε να ζήσει με τα τσιγάρα της; μ' αυτά τα μικρά και μεγάλα πακέτα κρυμμένα κάτω από το κρεβάτι της, με τη μυρωδιά της βροχής να εισχωρεί στα ρουθούνια της. Έριξε μια ματιά στη σόμπα για να σιγουρευτεί ότι έκαιγε καλά, με το αριστερό χέρι ανασήκωσε καλά τις κουρτίνες. Στις ίριδες των ματιών της έφτασε η γκριζωπή εικόνα της βροχής που έπεφτε, έπεφτε ολοένα. 

Piergiorgio Brazi
Η Λουίζα συνειδητοποιεί πως δεν θα ξαναδεί το αγόρι της προηγούμενης νύχτας. Ο Κάρλο πως η ζωή δεν μοιάζει με όνειρο. Η Σάρα σηκώνεται από το κρεβάτι, στέκεται μπροστά στο παράθυρο, βλέπει πως δεν μπορεί να κάνει τίποτα για μια πόλη που λιώνει, γυρίζει να ξαπλώσει και κλαίει σιωπηλά. Η Μαργκερίτα σκέφτεται με θλίψη πως ο γιος της ο Λουίτζι δεν θα επέστρεφε σπίτι.  Άλλοι παραδίδονται στην απόλαυση του τελευταίου τσιγάρου. 
Όλοι καταλαβαίνουν πως η ζωή τους ποτέ δεν θα γίνει αυτό που ήταν και η βροχή λειτουργεί σαν τη σκληρότερη επιβεβαίωση της μοναξιάς τους. 

Δεν υπήρχε τίποτα να σε κάνει να χαμογελάσεις με τέτοια βροχή, απολύτως τίποτα τελικά,  για την ακρίβεια μια απορία ακαθόριστη και ζοφερή σκλήραινε τις γροθιές των ανθρώπων με βίαιη τραχύτητα. Στην πόλη, όταν σήκωνες το βλέμμα, υπήρχε πάντοτε το πέπλο της βροχής, η βροχή άφηνε το σημάδι της μακριά στο βάθος σαν λεπτό υφαντό, οι ίδιες οι σκέψεις ήταν σκέψεις νοτισμένες. 

Συνήθως σε ένα μυθιστόρημα πρωταγωνιστούν τα πρόσωπα. Πού και πού, μπορεί πρωταγωνίστρια να αναδειχθεί μια πόλη. Εδώ κυρίαρχο πρόσωπο είναι η βροχή. Μέσα απ' αυτήν ο Πουλιέζε βρίσκει την ευκαιρία να απεικονίσει έναν ολόκληρο μηχανισμό εξουσίας, να προφητέψει το μέλλον μας, να ζωγραφίσει τον άνθρωπο σαν άψυχη κούκλα. Ανήμπορος και σαστισμένος, παρακολουθεί ένα φυσικό γεγονός να ορίζει τη μοίρα του. 

***

Νικόλα Πουλιέζε, Σκοτεινό νερό: Τέσσερις μέρες βροχής στην πόλη της Νάπολης εν αναμονή ενός εκπληκτικού γεγονότος (μτφρ.: Ευαγγελία Γιάννου), Εκδόσεις Loggia, Αθήνα 2020.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου