Ολίγος Μπόρχες

Pablo Lobato

Πέρασα τη ζωή μου διαβάζοντας και, αλίμονο, γράφοντας, κι αυτά τα δύο με έκαναν ευτυχισμένο. Ο μύθος του λαβυρίνθου με κατείχε πάντοτε. Όμως ο λαβύρινθος δεν μου γεννά μόνο τρόμο αλλά και ένα είδος ελπίδας. Γιατί αν ο κόσμος είναι ένα χάος, είμαστε χαμένοι. Αν όμως είναι ένας λαβύρινθος, τότε υπάρχει ακόμα ελπίδα.[1]

" Θα το πιστέψεις, Αριάδνη;" είπε ο Θησέας. "Ο Μινώταυρος δεν αντιστάθηκε σχεδόν καθόλου".

Τα μεγαλύτερα κατορθώματα χάνουν τη λάμψη τους αν δεν μπουν σε λέξεις. 

*

Ας μη μιλάμε για γεγονότα. Τα γεγονότα δεν ενδιαφέρουν κανέναν πια. Αποτελούν απλές αφετηρίες για κινητοποίηση της φαντασίας και διαλογισμό. 

*

Η τυπογραφία -που έχει καταργηθεί γιατί έπνιξε τον κόσμο με περιττά κείμενα, έτσι ώστε να νιώθει ίλιγγο κανείς- υπήρξε μια από τις χειρότερες μάστιγες τις ανθρωπότητας. 

*

Να παρατείνεις τη ζωή των ανθρώπων σημαίνει να παρατείνεις τις αγωνίες τους και να πολλαπλασιάζεις τον αριθμό των θανάτων τους. 

*

Οι πίθηκοι επίτηδες δεν μιλάνε, για να μην τους αναγκάσουν να δουλέψουν. 

*

Αυτό που καθιστά τον άνθρωπο πολύτιμο και αναντικατάστατο είναι ο θάνατος. 

*

Και ο πιο μιαρός αμαρτωλός είναι εξίσου πολύτιμος με το αίμα που έχυσε γι' αυτόν τον Ιησούς. 

*

Αυτό που χάνουμε δεν το αντικαθιστά ο χρόνος· το φυλάει η αιωνιότητα. 

Pablo Lobato

Ενώπιον του Θεού και οι δύο όψεις του νομίσματος είναι ίδιες. 

*

Οποιοσδήποτε βίος, όσο μακρύς και σύνθετος κι αν είναι, αποτελείται στην πραγματικότητα από μία και μόνη στιγμή: τη στιγμή που ο άνθρωπος μαθαίνει μια για πάντα ποιος είναι. 

* 

Ένας άνθρωπος που τον βασανίζουν οι τύψεις για μια πράξη δειλίας, είναι πιο σύνθετος και πιο ενδιαφέρων από έναν απλώς γενναίο. 

* 

Τροποποίηση του παρελθόντος δεν σημαίνει τροποποίηση ενός και μόνου γεγονότος· επιφέρει την ακύρωση όλων των συνεπειών αυτού του γεγονότος, που τείνουν στο άπειρο. Ας το πούμε μ' άλλα λόγια· σημαίνει δημιουργία δύο Ιστοριών της Ανθρωπότητας. 

* 

Όλα τα γεγονότα που μπορεί να συμβούν σ' έναν άνθρωπο, από τη στιγμή που γεννιέται ως τη στιγμή που πεθαίνει, έχουν προκαθορισθεί από τον ίδιο. Έτσι, κάθε αμέλεια είναι εκούσια, κάθε τυχαία συνάντηση είναι ραντεβού, κάθε ταπείνωση είναι μετάνοια, κάθε αποτυχία είναι μια μυστηριώδης νίκη, κάθε θάνατος είναι αυτοκτονία. 

*

Ας υπάρχει ο Παράδεισος, κι ας είναι η θέση μας στην Κόλαση. 

***

[1] Από την ομιλία του Χόρχε Λουίς Μπόρχες κατά την τελετή αναγόρευσής του σε επίτιμο διδάκτορα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης (12 Μαΐου 1984) στο 

Νάσος Βαγενάς, Η λογοτεχνία στο τετράγωνο: Σημειώσεις για τη γραφή του Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Πόλις, Αθληνα 2020

[2] Σκόρπιες φράσεις από τα βιβλία: 

[1] Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Το βιβλίο της άμμου (μτφρ.  Σπύρος Τσακνιάς), Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1982.

[2] Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Το Άλεφ (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης), Ύψιλον/βιβλία, Αθήνα 1999. 

[3] Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Σύντομες και παράξενες ιστορίες (μτφρ. Δημήτρης Καλοκύρης - Αχιλλέας Κυριακίδης),  'Υψιλον/βιβλία, Αθήνα 1988.