Το πορτρέτο ενός καλλιτέχνη: Πέρσα Ζαχαριά

H Φάλαινα... [1]

 Η Πέρσα Ζαχαριά είναι νέα εικονογράφος που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Με ένα εικονογραφημένο βιβλίο χωρίς λόγια, μας άφησε κυριολεκτικά άφωνους:  το μεγαλύτερο θηλαστικό του κόσμου χωρά σε ένα μικρό βιβλιαράκι τσέπης. Στην απεραντοσύνη της θάλασσας η συνάντηση κι ο αποχωρισμός είναι στιγμές που θυμίζουν σταγόνες στον ωκεανό της ζωής. Ένα μικροσκοπικό αγοράκι και ένα κήτος αγκαλιάζονται με το βλέμμα.

"Ήλιος με μουστάκια" [3]

Πες μας λίγα λόγια για τη ζωή σου. Πότε ξεκίνησες να ζωγραφίζεις, πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με την εικονογράφηση;

Ξεκίνησα να ζωγραφίζω από μικρή, παρακολουθώντας μαθήματα σε εργαστήριο ζωγραφικής και συνεχίζω ακόμα. Σπούδασα σκηνογραφία-ενδυματολογία στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και ύστερα ζωγραφική στο Central Saint Martins του Λονδίνου. Όταν γύρισα από το Λονδίνο, έκανα την πρώτη μου εικονογράφηση στο βιβλίο της Στέλλας Μιχαηλίδου Πολυξένη[2] και από τότε, σιγά-σιγά, ξεκίνησε η σχέση μου με την εικονογράφηση του παιδικού βιβλίου.

Θέλεις να μοιραστείς μαζί μας μια ξεχωριστή εμπειρία σου στην εικονογράφηση ενός βιβλίου;

Ένα βιβλίο που χάρηκα πολύ τελευταία, είναι ο Ήλιος με μουστάκια της Μελίνας Σιδηροπούλου που κυκλοφόρησε πρόσφατα από το Καλειδοσκόπιο. Η συνεργασία με τη συγγραφέα και τις εκδόσεις υπήρξε ξεχωριστή. Είναι πολύ σημαντικό ο εικονογράφος να απολαμβάνει το κείμενο, αλλά να αισθάνεται και εμπιστοσύνη για το τελικό αποτέλεσμα, τη φροντίδα του βιβλίου και όλους τους συντελεστές του.

Υπάρχει ένα κείμενο, λογοτεχνικό βιβλίο, παραμύθι, που θα ήθελες να εικονογραφήσεις και δεν το έχεις κάνει ακόμη;

Εικονογραφώ παιδικά βιβλία· θα ήθελα πολύ να δοκιμάσω να φτιάξω και ένα εικαστικό.

"Το φτεράκι" [4]

Από ποιους εικονογράφους (κλασικούς ή σύγχρονους) έχεις εμπνευστεί;

Μελετάω πολύ τόσο εικονογράφους όσο και ζωγράφους. Δύο εικονογράφοι που μου αρέσουν πολύ στον τρόπο που αντιμετωπίζουν το παιδικό βιβλίο είναι ο Wolf Erlbruch και ο Jon Klassen.

"Το ουφάκι" [5]

Η εικόνα διαμορφώνει τη φαντασία. Όταν ζωγραφίζεις, σκέφτεσαι ότι οι εικόνες θα ζωντανέψουν στη φαντασία των παιδιών;

Δουλεύω με παιδιά στα εικαστικά εργαστήρια που κάνω και αισθάνομαι τυχερή γιατί παρατηρώ πώς αντιμετωπίζουν τις εικόνες στα βιβλία. Στις πολύ μικρές ηλικίες η εικόνα αποτελεί μέσο γνωριμίας τους με τον κόσμο. Αργότερα εκφράζει πιο λεπτές ποιότητες. Αυτό ίσως είναι και το στοίχημα σε μια εικονογράφηση.

Τι σχέση έχει ένας εικονογράφος με την παιδικότητα; Πόσο καθορίζουν τη δουλειά του οι παιδικές του αναμνήσεις;

Όλο και κάποια σχέση έχει. Απολαμβάνει την ελευθερία ότι το κοινό του αποτελούν τα παιδιά, αλλά και πάλι οφείλει να ωριμάσει μέσα σε αυτό.

Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις “Καλειδοσκόπιο” το βιβλίο σου Η φάλαινα, το αγόρι και η θάλασσα ανάμεσά τους. Πρόκειται για ένα βιβλίο χωρίς λόγια· “μια μικρή σιωπηλή ιστορία για τη συνάντηση και τον αποχωρισμό”. Είναι διαφορετικός ο τρόπος με τον οποίο εικονογραφείς ένα βιβλίο όταν τα λόγια απουσιάζουν;

Σίγουρα είναι μια άλλη προσέγγιση. Σ' αυτό το βιβλίο είπα μια ιστορία με μέσο την εικόνα. Δηλαδή δεν είχα το ρόλο του εικονογράφου μόνο, αλλά και την ευθύνη της ιστορίας που ήθελα να διηγηθώ.

Η Φάλαινα είναι ένα βιβλίο γεμάτο αντιθέσεις: το μεγαλύτερο θηλαστικό του κόσμου χωρά σε ένα μικρό βιβλιαράκι τσέπης, στην απεραντοσύνη της θάλασσας η συνάντηση κι ο αποχωρισμός είναι στιγμούλες που θυμίζουν σταγόνες στον ωκεανό της ζωής. Το μικρό αγοράκι και το τεράστιο κήτος αγκαλιάζονται με το βλέμμα. Ήταν σκόπιμες αυτές οι επιλογές;

Δεν ξέρω εάν ήταν απόλυτα συνειδητές αυτές οι επιλογές. Επέλεξα τους δυο ήρωες και μετά εστίασα περισσότερο στην ίδια την ιστορία, η οποία όντως διαδραματίζεται στην απέραντη θάλασσα και όντως καλούμαστε ως αναγνώστες-θεατές να παρατηρήσουμε δύο στιγμές: αυτή της συνάντησης και ύστερα της πορείας του αποχωρισμού. Νομίζω ότι η ανάγνωση αυτού του βιβλίου χωράει πολλές και διαφορετικές ερμηνείες. Για εμένα είναι σημαντικός ο χρόνος και ο ρυθμός της ιστορίας, και –κυρίως– η σιωπή του.

***

[1] Πέρσα Ζαχαριά, Η φάλαινα, το αγόρι και η θάλασσα ανάμεσά τους, Καλειδοσκόπιο, Αθήνα 2018

[2] Στέλλα Μιχαηλίδου, Πολυξένη, Παπαδόπουλος, Αθήνα 2014

[3] Μελίνα Σιδηροπούλου, Ήλιος με μουστάκια, Καλειδοσκόπιο, Αθήνα 2019. 

[4] Βάσια Παρασκευοπούλου, Το φτεράκι και το μικρό ξε-πέταγμά του στον κόσμο, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2017.

[5] Αύγουστος Κορτώ, Το ουφάκι, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2017.