Γιαγιά, μου δίνεις το χέρι σου;

Pierre Dubreuil, "The Play of Life "

Την περασμένη βδομάδα πέθανε η γιαγιά μου. Ο θάνατός της ήρθε και πέρασε σαν να μην άφησε τίποτα πίσω του. Είχα να τη δω χρόνια. Για διάφορους λόγους είχα χάσει επαφή με εκείνη την πλευρά της οικογένειας. Κηδεύτηκε πριν από μερικές μέρες πλάι στον παππού, που είχε φύγει λίγο νωρίτερα. Στο χωριό. Ένα μέρος όπου δεν έζησε ποτέ. Φαντάζομαι πως εκεί λίγοι τη γνώριζαν και ελάχιστοι θα τη θυμούνται. 

Αναρωτιόμουν τι να είχα πάρει από εκείνη. Είχε όμορφα γαλάζια μάτια, αλλά δεν τα κληρονόμησε καμιά από τις πέντε εγγονές της. Τα κράτησε για τον εαυτό της. Ήταν κοντούλα. Είχα ακούσει πως στα τελευταία της είχε γίνει μικροσκοπική. Δεν το ξέρω. Αλλά κάποτε την είχα ονειρευτεί να τρυπώνει στην τσέπη μου. Από όλα τα χαρακτηριστικά της γιαγιάς, νομίζω πως πήρα τη λεπτή φωνή της. Ίσως και μια διάθεση νοσταλγική, την επιστροφή, την παιδικότητα. Τίποτε άλλο. 

Της χρωστώ, όμως, ένα πράγμα. Η γιαγιά είχε χάσει το χέρι της στον Εμφύλιο. Στις φωτογραφίες της δεν φαινόταν, γιατί το κρατούσε κρυμμένο στην τσέπη της. Για μας, όμως,  όταν ήμασταν μικρά, το κομμένο χέρι της γιαγιάς ήταν ένα αγαπημένο παιχνίδι. Της το ζητούσαμε για να παίξουμε, το ζουλούσαμε, το φιλούσαμε, μας άρεσε να το βλέπουμε έτσι που 'ταν κοντό και ολοστρόγγυλο. Ένα ζυμαράκι που θύμιζε το γυμνό κεφάλι μιας κούκλας που της έχεις βγάλει τα μαλλιά. "Τι μαλακό, γιαγιά, που είναι! Τι γλυκούλι!" 

Καθώς μεγάλωνα, έπαψα να παίζω με το χέρι. Θυμάμαι όμως κάτι φορές στο σπίτι της που περίμενα να κόψει λίγο ψωμί, για να το βγάλει από την τσέπη της και να το δω. Με το κοντό χέρι κρατούσε το καρβέλι και με το άλλο έκοβε τις φέτες. Περίμενα να φάμε για να την παρατηρήσω να λιώνει με το πιρούνι το ρύζι, να ανασηκώνει με το κομμένο χέρι το πιάτο της σούπας. Δεν ήταν περιέργεια. Ήταν το παιχνίδι μου, είχε τον χαρακτήρα του. Κάτι φορές φανταζόμουν τη γιαγιά σαν κουκλοπαίκτη, που έκρυβε την κούκλα στο μανίκι του. Όταν έβγαζε το χέρι της από την τσέπη, ήταν σαν να μου λέει "Αν θέλεις, μπορούμε πάλι να παίξουμε". 

***