Ωρέ πού έφτασε η επιστήμη!

Στα αμπάρια του καραβιού που μας μετέφερε από την Αλβανία στην Πολωνία... 
Συντροφιές οι μέχρι χτες αντάρτες λένε τα βάσανά τους και για το μέλλον τους που είναι μαύρο. 

Σε μια τέτοια συντροφιά κι ο Πάνος ο Πατής απ' τη Λειβαδιά. Πρώτη φορά μπαίνει σε καράβι και θέλει να μάθει μια σειρά πράγματα.  Βλέπει τα σωσίβια και ρωτάει τι είναι αυτά. Ακολουθεί ο παρακάτω διάλογος:

- Τι είναι αυτά, ρε παιδιά;

- Πεπιεσμένο σαλάμι, του απαντάει ο Τζακώστας, ένας αρχικαλαμπουρτσής. 

- Και γιατί το 'χουνε εκεί πέρα κρεμασμένο; 

- Όταν καμιά φορά ναυαγήσει το καράβι και υποχρεωθούν οι ναύτες να ριχτούν στη θάλασσα, κόβουν και από ένα κομμάτι για να τρώνε μέχρι που θα φτάσουν τα ναυαγοσωστικά, συμπληρώνει ο Πάπιστας, ενώ οι γύρω δεν μπορούν να κρατήσουν τα γέλια τους. 

Και πάνω σ' αυτά ακούγεται ο Πάνος να λέει:

- Ωρέ, πού έφτασε η επιστήμη!

Την άλλη μέρα το περιστατικό έπαιρνε τη θέση του σαν πρώτη είδηση της σατιρικής εφημεριδούλας (χειρόγραφης) του καραβιού κι ο Πάνος έψαχνε να βρει τους ανταποκριτές και τους συντάχτες να κάνει καυγά γιατί τον συκοφάντησαν. Μεσολάβησαν, όμως, οι πιο ψύχραιμοι και το κακό αποσοβήθηκε. Αλλά το "πού έφτασε η επιστήμη" ήταν  για όλα τα χρόνια στο στόμα των προσφύγων της Πολωνίας. 

Κώστας Τσοπανάκης, Ιστορίες της προσφυγιάς (ανέκδοτο).

***

Στη φωτογραφία το ατμόπλοιο Kosciuszko. Το φθινόπωρο του 1949, περίπου 800 αντάρτες του ΔΣΕ ταξίδεψαν από την Αλβανία ως τα λιμάνια της Βαλτικής κρυμμένοι στα αμπάρια του πλοίου.